តម្លាភាព និងភាពជាដៃគូ គឺជាស្នូលនៃដំណោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៤
របាយការណ៍ និងការវាយតម្លៃផ្សេងៗរបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាក់ទងនឹងបញ្ហាដីធ្លីបានបង្ហាញពីស្ថានភាពផ្ទុយគ្នាស្រឡះ។ ខណៈដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញរបាយការណ៍នៃការកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៃការរំលោភដីធ្លី រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ចេញរបាយការណ៍ដែលបង្ហាញពីជោគជ័យគួរឲ្យរីករាយនៃគោលនយោបាយដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី។ បញ្ហាតែមួយ ប៉ុន្តែ ម្ខាងបង្ហាញស និងម្ខាងទៀតបង្ហាញខ្មៅ នេះសបញ្ជាក់អំពីកង្វះភាពជាដៃគូរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធដែលធ្វើការក្នុងវិស័យតែមួយ។ ដូច្នេះ មានតែតម្លាភាព និងកិច្ចសហការក្នុងនាមជាដៃគូទេ ទើបអាចរកការពិតឃើញ។
ជម្លោះដីធ្លីជាបញ្ហាស្លាប់រស់មួយក្នុងចំណោមកិច្ចការចាំបាច់ជាច្រើនទៀតដែលត្រូវដោះស្រាយ។ នេះជាទស្សនៈរួមដែលទាំងរដ្ឋាភិបាលទាំងសង្គមស៊ីវិលយល់ស្របគ្នា។ ប៉ុន្តែ ការវាយតម្លៃទៅលើលទ្ធផលបែរជាផ្ទុយគ្នាស្រឡះទៅវិញ។ ទាំងអង្គការលីកាដូ ទាំងអាដហុក សុទ្ធតែបានបង្ហាញពីពីបរាជ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី។ បរាជ័យដោយហេតុថា ជម្លោះដីធ្លីមិនបានស្រកស្រុត តែបែរជាកើនឡើងទៅវិញ ហើយភាគច្រើននៃទំនាស់មានពាក់ព័ន្ធជាមួយរដ្ឋនិងភ្នាក់ងាររបស់រដ្ឋ។
ប៉ុន្តែ បើពិនិត្យមើលរបាយការណ៍របស់ក្រសួងជំនាញវិញ ស្ថានភាពដីធ្លីខុសស្រឡះពីរបាយការណ៍សង្គមស៊ីវិល។ ក្រសួងដែនដីបានបញ្ជាក់ថា ទំនាស់ដីធ្លីនៅកម្ពុជាមានតិចតួចបើធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងពោលគឺមានតែ៣ឬ៤ឬយ៉ាងច្រើនណាស់៨ករណីក្នុង១០០០ ក្បាលដីឬតិចជាង១ភាគរយ។ រីឯទំនាស់ភាគច្រើនជាបញ្ហាព្រំប្រទល់ដីនិងជាទំនាស់រវាងបុគ្គលឯកជននិងឯកជនតែប៉ុណ្ណោះ។ ភាគច្រើនលើសលប់នៃទំនាស់ទៀតសោតត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់។ ការចង្អុលមុខគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិលជារឿងមួយ ប៉ុន្តែ ការពិតនៅតែជាការពិតដដែលដោយគ្មានអ្នកណាអាចកាឡៃបានឡើយ។
ជាការពិតណាស់ ជោគជ័យក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីពិតជាមាន ប៉ុន្តែ បញ្ហាដីធ្លីក៏នៅតែជាបច្ចុប្បន្នភាពក្តៅនៅឡើយ ហើយមានបញ្ហាជាច្រើនបានអូសបន្លាយយូរឆ្នាំមកហើយដោះស្រាយមិនចេញ។ ដោយមិនចាំបាច់និយាយដល់បញ្ហាជាច្រើននៅតាមបណ្តាខេត្ត សំណុំរឿងបឹងកក់និងបូរីកីឡានៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងបំផុត។ ហេតុអ្វីបានជាបញ្ហានេះដោះស្រាយមិនចេញ? សំណួរនេះក៏អាចឆ្លុះបញ្ចាំងបាននូវករណីស្រដៀងគ្នាជាច្រើនទៀតនៃទំនាស់ដីធ្លីដែលពិបាកដោះស្រាយ។
មានបញ្ហាច្រើនយ៉ាងដែលគេអាចពន្យល់បានអំពីភាពស្មុគស្មាញនៃទំនាស់ដីធ្លីនៅកម្ពុជា។ បញ្ហាសំខាន់ទី១ដែលមិនអាចមើលរំលងបានគឺប្រវត្តិនៃការកាន់កាប់ដីធ្លីនៅកម្ពុជានៅក្រោយរបបខ្មែរក្រហម។ ចេញពីរបបមួយដែលមនុស្សគ្មានកម្មសិទ្ធិអ្វីទាំងអស់ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រៀបបាននឹងមនុស្សដែលទើបចាប់កំណើតថ្មីនៅលើផែនដីដែលម្នាក់ៗអាចរស់នៅទីណាក៏បាន។ នេះជាឫសគល់នៃបញ្ហាដីធ្លីដែលមិនអាចប្រកែកបាន។
បន្ទាប់មកទៀត ការអភិវឌ្ឍន៍ដែលខ្វះតម្លាភាពក៏បានចូលរួមចំណែកធ្វើឲ្យបញ្ហាកាន់តែស្មុគស្មាញថែមទៀត។ នៅពេលដែលប្រទេសជាតិឈានដល់ដំណាក់កាលនៃការអភិវឌ្ឍ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនបែរជារងគ្រោះព្រោះបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងនិងដីស្រែចម្ការដែលជាដង្ហើមរស់របស់ខ្លួនដោយសារការបណ្តេញចេញដោយគ្មានសំណងសមរម្យ។ សំណងមិនសមរម្យគឺជាលទ្ធផលនៃការឃុបឃិតដើម្បីផលប្រយោជន៍រវាងអាជ្ញាធរឬអ្នកមានអំណាចជាមួយក្រុមហ៊ុន។ មានករណីខ្លះការឃុបឃិតមានកម្រិតខ្ពស់ហួសពីសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរទៅទៀត។ ក្នុងករណីនេះ បញ្ហាមិនអាចដោះស្រាយបានទេពីព្រោះសមត្ថកិច្ចស្ថិតក្នុងស្ថានភាព«លេបស្លាក់ខ្ជាក់ស្លែង»។
ម្យ៉ាងទៀត នៅពេលដែលដីមានតម្លៃដូចមាស ក្រុមអ្នកមានលុយនិងមានអំណាចមួយចំនួនក៏ផ្តើមវាតយកដីឬក៏ទិញដីពីអ្នកក្រក្នុងតម្លៃថោកដោយប្រើគំនាបនិងល្បិចកលផ្សេង។ ពួកគេច្រើនតែឃុបឃិតគ្នាលួចធ្វើប្លង់ស្ងាត់ៗដើម្បីធ្វើជាភស្តុតាងប្តឹងទៅតុលាការ។ ដោយការមិនសុខចិត្ត ប្រជាពលរដ្ឋពាក់ព័ន្ធក៏នាំលើកគ្នាតវ៉ា។ ក៏មានដែរប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលធ្វើចំណាកស្រុកហើយចាប់យកដីទំនេរធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ពលរដ្ឋ
ខ្មែរគ្រប់គ្នាមានសិទ្ធិទទួលបានដីកម្មសិទ្ធិ ហើយរដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចផ្តល់ជូនពួកគេ។
ឥឡូវនេះ រដ្ឋាភិបាលកំពុងពុះពារដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីដ៏ស្មុគស្មាញនេះ ចំណែកអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏បានបង្ហាញភាពសកម្មក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះដូចគ្នាដែរ។ ដូច្នេះ អ្វីដែលនៅសេសសល់គឺការរកឲ្យឃើញភាពជាដៃគូរវាងភាគីទាំងពីរតែប៉ុណ្ណោះ។ ការដាក់បញ្ហាលើតុ ហើយរួមគ្នាដោះស្រាយដោយតម្លាភាពនិងដោយគ្មានគំនាបពីអ្នកមានឥទ្ធិពល គឺជាផ្លូវតែមួយគត់ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់បញ្ហាដីធ្លីនៅកម្ពុជាដែលគ្រប់គ្នាអាចទទួលយកបាន។
សូមកុំភ្លេចថា «ដំរីស្លាប់មិនអាចយកចង្អេរបាំងបានឡើយ»។ យ៉ាងណាមិញ បញ្ហាដីធ្លីមិនអាចលាក់បាំងពីភ្នែកមហាជនបានទេ។ ប្រសិនបើបញ្ហាមិនត្រូវបានដោះស្រាយឲ្យជ្រះស្រឡះទេនោះ ផលវិបាកនឹងធ្លាក់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលវិញតែដដែល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ