ថៃ ៖ យោធាប្រកាសរៀបចំការបោះឆ្នោត យ៉ាងឆាប់ នៅឆ្នាំក្រោយ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:០៧
មេទ័ពថៃ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ដែលទើបប្រកាសខ្លួនជាប្រមុខដឹកនាំប្រទេស ក្រោយរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី ២២ឧសភា បានប្រកាសនៅល្ងាចថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ ថា ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំដំបូងនេះ គ្មានទេការបោះឆ្នោត ! បើកាលវិភាគ ដែលលោក ប្រាយុទ្ធចាន់អូចា បានបង្ហើបឱ្យដឹង ថៃត្រូវការពេលវេលាដល់ទៅ មួយឆ្នាំបីខែ ឯណោះទើបអាចឈានដល់ដំណាក់កាលរៀបចំបោះឆ្នោតបាន។ ចាប់ពេលនេះតទៅ ប្រទេសថៃត្រូវស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ “ក្រុមប្រឹក្សាកំណែទម្រង់”។សេចក្តីប្រកាសរបស់មេទ័ពថៃ បានទទួលប្រតិកម្មប្រឆាំង ដោយគ្មានបង្អង់ឡើយនៅថ្ងៃនេះពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ចំណែកក្រសួងការពារជាតិ អាមេរិកបានប្រកាសផ្អាកជាស្រេចជំនួយការផ្នែកយោធាជាមួយថៃ។
ក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត់ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូលបានរិះគន់គ្រប់គ្នានោះ លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា កំពុងប្រឹងស្តារមុខមាត់ឡើងវិញ ដោយបានថ្លៃងសារ ទៅកាន់ប្រជាជាតិ បង្ហាញអំពីផែនការ និងកាលវិភាគ មួយឆ្នាំបីខែ សម្រាប់នាំប្រទេសថៃឱ្យឈានឆ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោត។
ផែនទីចង្អុលផ្លូវដឹកនាំប្រទេសនោះគឺ ៖
- ដំណាក់កាលទីមួយ ជាដំណាក់កាលផ្សះផ្សាជាតិ។ បើតាមគម្រោង គេត្រូវការពេលវេលា ពី ពីរទៅបីខែ សម្រាប់ផ្សាភ្ជាប់ភាពប្រេះឆាជាតិ ដែលបែងចែកយ៉ាងខ្លាំងរវាងក្រុមសកម្មជន អ្នកគាំទ្រ និងអ្នកប្រឆាំង លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ មហាសេដ្ឋីដ៏ធំរបស់ប្រទេស និងដែលបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំប្រទេស តែត្រូវទម្លាក់ពីអំណាច ដោយរដ្ឋប្រហារនៅឆ្នាំ២០០៦។ ត្រកូលថាក់ស៊ីន និងក្រុមមនុស្សជំនិតនៅតែបន្តលេចត្រដែតលើឆាកនយោបាយថៃ មានប្រៀបជាងក្រុមអភិរក្ស ក្រុមរាជានិយម រួមទាំងក្រុមយោធាផង ទោះបីជាអវត្តមានពីប្រទេសក៏ដោយចុះ។
- ដំណាក់កាលទីពីរ ជាពេលវេលាដែលត្រូវចាប់ផ្តើមធ្វើកំណែទម្រង់។ ដំណើរការធ្វើកំណែទម្រង់ ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការបញ្ជាចាត់ចែង របស់ក្រុមប្រឹក្សាកំណែទម្រង់ ដែលគ្មាននរណាក្រៅពីរដ្ឋាភិបាល កើតចេញពីរដ្ឋប្រហារ -មិនឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតនេះឡើយ។ បើតាមលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នឹងត្រូវកែសម្រួល ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យឥស្សរជននយោបាយ ល្អស្មោះត្រង់ អាចដឹកនាំប្រទេសបាន។ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគគ្រប់គ្នាព្រួយបារម្ភថា ការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ នឹងកាន់តែរឹតបន្តឹងសេរីភាព និងសិទ្ធិ កាន់តែខ្លាំង បន្ថែមលើសច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញតាក់តែងឡើងដោយក្រុមយោធាសម័យឆ្នាំ២០០៧ទៅទៀត។
- ពេលកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញរួច ទើបឈានដល់ការបោះឆ្នោតទូទៅ។ ជាការបោះឆ្នោត ដោយឈរលើប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យពិតៗ និងគ្រប់ភាគីអាចទទួលយកបាន។
ការបោះឆ្នោតសម្រួលជោគជ័យដល់ក្រុមអាវក្រហម
ផែនការដឹកនាំប្រទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលយោធា របស់កងទ័ពថៃ មានលក្ខណៈដូចគ្នាខ្លាំងណាស់ នឹងសំណើរបស់ ក្រុមបាតុករអាវលឿងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលលោកស្រីយីងឡាក់ណាស់។ យើងនៅចងចាំបានថា ក្រុមប្រឆាំងបានធ្វើបាតុកម្មអស់រយៈពេល៧ខែ ទម្រាំកងទ័ពចូលគាំទ្រ បានទាមទារ ឱ្យលោកស្រីយីងឡាក់ ចុះចេញពីតំណែង ដោយបង្កើតជាក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជន គ្មានឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោត ដឹកនាំប្រទេស ដើម្បីមានពេលធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់សិនទើបរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ជាមួយនឹងតម្រូវការពេលវេលា ជាងមួយឆ្នាំ។ ទាំងក្រុមអាវលឿង ទាំងយោធា សុទ្ធតែដឹងថារាល់ការបោះឆ្នោត ក្រុមអាវក្រហមពិតជាឈ្នះ ហេតុដូច្នេះទើបត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់សិន។
ក្រុមអាវលឿង អ្នករាជានិយម អ្នកក្រុង មានបំណងតែមួយគឺបោសច្រាសត្រកូលថាក់ស៊ីន ឱ្យចេញផុតពីផ្ទៃនៃយោបាយថៃ ។ ព្រោះសូម្បីតែនិរទេសចេញពីប្រទេស ខ្ទាតចេញពីអំណាចដោយរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ២០០៦ក៏ដោយ ក៏លោកថាក់ស៊ីននៅតែមានឥទ្ធិពលក្នុងសង្គមថៃ និងជាតំណាងនៃការប្រេះឆាជាតិ (អ្នកស្អប់ក៏ច្រើន អ្នកគាំទ្រក៏ច្រើន)។ នៅទីបំផុតលោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត់ជាប្អូន ត្រូវខ្ទាតចេញពីតំណែងដោយសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ។ ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគមួយចំនួនវាយតម្លៃថា ទោះការបោះឆ្នោត ក្នុងពេលយូរ ឬឆាប់ ឬត្រូវអូសបន្លាយពេលវេលាយ៉ាងណា ក៏ក្រុមអាវក្រហមនៅតែឈ្នះជានិច្ច។
យោធា និងតួនាទីជាអាជ្ញាកណ្តាល
ដោយធ្វើរដ្ឋប្រហារ យោធា បានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំប្រទេស ! ក្រុមយោធានេះ បានតាំងខ្លួនជាអាជ្ញាកណ្តាល ដោយបានចាប់ខ្លួនប្រមុខដឹកនាំចលនាអាវលឿងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល លោក ស៊ូថេប ថងស៊ូបាន និងគូប្រជែងយោធាស្និទ្ធនឹងអាវក្រហម លោកចាក់តុផន ព្រំប៉ន។ ដូច្នេះវាពិតណាស់ដែលថាក្រុមអាវលឿង កំពុងមានជោគជ័យ ព្រោះក្រុមយោធាបានចេញមុខធ្វើអន្តរាគមន៍ ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រកូលថាក់ស៊ីន ធ្លាក់ពីតំណែង។
កងទ័ពថៃនេះ ឬនិយាយឱ្យចំ លោកមេទ័ព ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ចង់បង្ហាញខ្លួនជាអ្នកកណ្តាល ជាអារកាត់សេចក្តីមែន តែ ជាមនុស្សជំនិត ជាដៃស្តាំរបស់ម្ចាស់ក្សត្រីថៃ ដូច្នេះវាមិនមែនជាចម្លែកទេ ដែលក្រុមដឹកនាំយោធានេះ គាំទ្រក្រុមអាវលឿង គាំទ្ររាជានិយម និងមានកម្មវិធីនយោបាយ ស្រដៀងក្រុមអាវលឿងនោះ។
ប្រតិកម្មអន្តរជាតិ
លោកប្រាយុទ្ធចាន់អូចា បានសម្តែងមោទនភាព និងសុភមង្គលខ្លាំងណាស់ នៅពេលបានធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយជោគជ័យ ដែលអាចបង្ឃាំងសេរីភាពសាធារណៈ ដាក់បម្រាមគោចរ និងហាមឃាត់បាតុកម្ម។ លោកបានអំពាវនាវឱ្យសហរដ្ឋអន្តរជាតិ យល់ថាថៃត្រូវការពេលវេលា សម្រាប់ប្តូរផ្លាស់ឥរិយាបថ តម្លៃសង្គម និងសម្រាប់ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិក មិនអបអរជាមួយទេ ! សហរដ្ឋអាមេរិក បានច្រានចោល ជាដាច់ខាត គម្រោងផែនការដែលគ្មានការបោះឆ្នោត ដល់ទៅជាងមួយឆ្នាំនេះ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក Jen Psaki។ ម្យ៉ាងទៀតផែនការដែលបង្ហើបបង្ហាញនៅល្ងាចមិញនេះ គ្មានលក្ខណៈលម្អិត គ្រប់គ្រាន់គួរឱ្យជឿជាក់ទេ។ អាមេរិកបានអំពាវនាវជាថ្មីម្តងទៀត ឱ្យថៃវិលមកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឱ្យបានកាន់តែឆាប់ និងបានគំរាមថា វ៉ាស៊ីនតោនអាចនឹងងាកទៅបើខ្ចៅរិតបន្តឹងនយោបាយ ឬសេដ្ឋកិច្ចផង ប្រសិនបើសភាពការណ៍តម្រូវ។ចំណែកក្រសួងការពារជាតិ អាមេរិកបានប្រកាសផ្អាកជាស្រេចជំនួយការផ្នែកយោធាជាមួយថៃ។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ សហភាពអឺរ៉ុប ដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់របស់ថៃ ក៏បានដាក់លក្ខខណ្ឌឱ្យថៃកំណត់ផែនការច្បាស់លាស់ ក្នុងការវិលរករបបប្រជាធិបតេយ្យ ប្រសិនបើចង់ឱ្យអឺរ៉ុបបន្តគាំទ្រទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងគ្នា។ តែនៅថ្ងៃនេះ របបសឹកថៃ បានត្រឹមបង្ហាញផែនការបីដំណាក់កាល ដោយគ្មានបញ្ជាក់ពីកាលបរិច្ឆេទអនុវត្តឡើយ។
លោកស្រីយីងឡាក់ ព្រមទាំងប្រមុខចលនាអាវក្រហម ផ្សេងទៀត ដែលក្រុមយោធាបានចាប់ឃុំឃាំងក្នុងកន្លែងសំងាត់មួយរយៈ បានត្រូវដោះលែងវិញអស់ នៅសប្តាហ៍នេះ ប៉ុន្តែបានជាប់សន្យាមិនបញ្ចេញសកម្មភាពនយោបាយទៀតឡើយ បើពុំនោះទេនឹងត្រូវជាប់ទោសនៅតុលាការយោធា។ ស្ថានភាពនយោបាយថៃ ទំនងជាមិនងាយចប់ដោយស្រួលៗឡើយ ! ទោះបីមានច្បាប់អាជ្ញាសឹក ក៏បាតុករមួយចំនួនបាននាំគ្នាបះបោរប្រមូលផ្តុំគ្នានៅទីក្រុងបាងកក កាលពីថ្ងៃអាទិត្យសប្តាហ៍មុន។ ពួកគេខ្លះ គ្រោងនឹងបន្តសកម្មភាពនៅថ្ងៃស្អែក។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ