បញ្ហាភូមា និងជម្លោះក្នុងតំបន់ជាសំណុំរឿងក្តៅនៃជំនួបកំពូលអាស៊ានលើកទី ១៧
ចាប់ពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៨ រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ តុលាចុងសប្តាហ៍នេះ អាស៊ានបានផ្តើមជំនួបកំពូលប្រចំាឆ្នំាលើកទី ១៧របស់ខ្លួននៅក្នុងទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម។ នាឱកាសនោះ, ក៏នឹងមានផងដែរជំនួបកំពូលអាស៊ានបូក ៣ ប្រទេស គឺប្រទេសចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង។ បន្ទាប់មកទៀត គឺជំនួបកំពូលអាស៊ីបូព៌ា រួមមានប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ឥណ្ឌា អូស្រ្តាលី និងណូវែលហ្សេឡង់។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
បទវិភាគរបស់ គួច គន្ធារ៉ា
ជំនួបកំពូលអាស៊ានលើកទី១៧បានបើកជាផ្លូវការហើយ ជាមួយនឹងសុន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម Nguyen Tan Dung។ តែមានវត្តមានប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលតែ៩រូបប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំណោមប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទំាង ១០រូបដែលជាសមាជិករបស់អាស៊ាន។ អ្នកដែលអវត្តមាន គឺលោកប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី Susilo Bambang Yudhoyono, ដែលបានចាកចេញទៅប្រទេសវិញកាលពីរសៀលថ្ងៃពុធ ទី២៧ តុលាម្សិលមិញ។ ការចាកចេញ ដោយសារតែប្រទេសលោកបានជួបប្រទះនូវគ្រោះធម្មជាតិចំនួនពីរ គឺការផ្ទុះភ្នំភ្លើង Merapi និងគ្រោះរញ្ជួយដី បង្កជារលកយក្សស៊ូណាមី នៅកោះស៊ូម៉ាត្រា។ តែវត្តមានរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីត្រូវបានជំនួសដោយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស។ ចំណែករូបលោក Yudhoyono វិញ ប្រហែលជាអាចនឹងត្រលប់មកចូលរួមជំនួបកំពូលអាស៊ាននាថ្ងៃចុងក្រោយ គឺថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ តុលា។ សូមជម្រាបជូនថា ឥណ្ឌូនេស៊ីនឹងត្រូវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ រៀបចំជំនួបកំពូលអាស៊ានលើកទី ១៨ និង១៩ នៅឆ្នំាក្រោយ ២០១១។
ការកត់សម្គាល់មួយទៀត គឺការផ្តើមកកស្ទះចរាចរណ៍នៅតាមផ្លូវកាន់តែខ្លំាងឡើងៗ ព្រោះថា ជំនួបកំពូលលើកនេះ មិនមែនមានតែនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានគ្នាឯងទេ តែក៏មានជំនួបកំពូលជាមួយប្រទេសដៃគូរបស់អាស៊ានផងដែរ។ មួយវិញទៀត នៅថ្ងៃស្អែក ក៏នឹងមានការចូលរួមពីសំណាក់លោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក Hillary Clinton ផងដែរ។ គឺជាមួយនឹងវត្តមានឥស្សរជនគ្រាក់ៗទំាងនោះហើយ ដែលបានជម្រុញឲ្យរដ្ឋអំណាចក្រុងហាណូយរឹតបន្តឹងសន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ដល់កម្រិតកំពូល ដោយមិនធ្វេសប្រហែសឡើយ។
សំណុំរឿងសំខាន់ៗដែលមេដឹកនំាអាស៊ានត្រូវសម្រេច
ជារួមទៅ ជំនួបរវាងប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលជាផ្លូវការ មិនមែនដើម្បីលើកយកសំណុំរឿងអ្វីមកចរចាដោយលំអិតទេ ព្រោះថា អ្វីៗត្រូវបានជជែក និងសម្រេចរួចហើយ តាមរយៈកិច្ចចរចាថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីដែលពាក់ព័ន្ធ។ វត្តមាន ឬក៏ថាជំនួបរវាងប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនាពេលនេះ គឺដើម្បីចុះហត្ថលេខា និងប្រកាសឲ្យអនុវត្តជាផ្លូវការ និងក៏ជាឱកាសមួយដើម្បីសម្តែងការគួរសម សួសុខទុក្ខគ្នាទៅវិញ ទៅមកផង។
ឯកសារដែលត្រូវអនុម័តដោយថ្នាក់ដឹកនំាអាស៊ានមាន ៣៖
ទីមួយ៖ គឺផែនការមេសម្រាប់ការតភ្ជាប់អាស៊ាន។
ទីពីរ៖ គឺសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស និងជំនាញដើម្បីការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច និងកំណើនប្រកបដោយចេរភាព។
ទីបី៖ សេចក្តីប្រកាសទីក្រុងហាណូយស្តីពីការលើកស្ទួយសុខមាលភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ស្ត្រី និងកុមារអាស៊ាន។
សន្និសីទកាសែតរបស់អ្នកនំាពាក្យការបរទេសវៀតណាមឲ្យដឹងថា ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានបានអនុម័តជាផ្លូវការហើយ ដោយបញ្ចូលប្រទេសរុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក ទៅក្នុងក្រុមប្រទេសដៃគូប្រពៃណីរបស់អាស៊ានចំនួន៦ទៀត គឺឥណ្ឌា ចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្រ្តាលី និងណូវែលហ្សេឡង់។ ការសម្រេចនេះបានត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសម្ងាត់។
បញ្ហាភូមានៅតែជារឿងមួយ មិនអាចខ្វះបាន
លោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសភូមាបានប្រកាសប្រាប់ប្រទេសដៃគូថា ភូមាប្រហែលនឹងអាចដោះលែងលោកស្រី Aung San Suu Kyi នៅរង្វង់ពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ពោលនៅក្រោយការបោះឆ្នោតសភាភូមាដែលគ្រោងរៀបចំនៅថ្ងៃទី ៧ វិច្ឆិកា។
ព័ត៌មាននេះត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយមន្រ្តីការទូតអាស៊ានម្នាក់។ មន្រ្តីការទូតអាស៊ានរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ការថ្លែងរបៀបនេះរបស់លោក Nyan Win ដែលជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសភូមា ត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីយប់មិញ, នៅក្នុងពេលស្រស់ស្រូបអាហារពេលល្ងាចរវាងប្រមុខការទូតអាស៊ានទំាង ១០រូប។ បើយោងតាមមន្រ្តីការទូតអាស៊ានដដែល លោក Win ពិតជាបាននិយាយយ៉ាងដូចនេះមែន តែមិនបានបញ្ជាក់អំពីថ្ងៃពិតប្រាកដដែលត្រូវដោះលែងទេ។ មួយវិញទៀត លោក Win បានប្រើពាក្យ « ប្រហែល »។ តែបើមានការដោះលែងមែននោះ គឺនៅរង្វង់ពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ពោលនៅក្រោយថ្ងៃបោះឆ្នោតសភាភូមាដែលគ្រោងរៀបចំនៅថ្ងៃទី ៧ វិច្ឆិកា។
មួយវិញទៀត ព័ត៌មាននេះក៏ត្រូវបានបញ្ជាក់ជាផ្លូវការដោយលោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីភ្លាមដែរ។ យោងតាមប្រមុខការទូតឥណ្ឌូនេស៊ី ករណីលោកស្រី Aung San Suu Kyi ពិតជាត្រូវបានគេលើកយកមកនិយាយនៅក្នុងពេលស្រស់ស្រូបអាហាររវាងប្រមុខការទូតអាស៊ានមែន។
សូមរម្លឹកជូនថា សំណុំរឿងដោះលែងលោកស្រី Aung San Suu Kyi, ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព មិនមែនជារឿងថ្មីស្រឡាងពេកទេ ព្រោះត្រូវធ្លាប់បានលើកឡើងម្តងហើយ ដោយអ្នកទទួលខុសត្រូវភូមាចំនួន ២រូបដែលមិនព្រមបញ្ចេញឈ្មោះកាលពីដំណាច់ខែកញ្ញាកន្លងទៅ។ កាលណោះ អ្នកទទួលខុសត្រូវម្នាក់ថែមបានបញ្ជាក់ពីថ្ងៃដោះលែងទៀតផង គឺថ្ងៃទី ១៣ វិច្ឆិកា។ ការលើកឡើងថ្ងៃទី ១៣ វិច្ឆិកានេះទៀតក៏មិនមែនជារឿងចៃដន្យទេ ព្រោះថា ថ្ងៃទី ១៣ វិច្ឆិកាខាងមុខ គឺជាថ្ងៃបញ្ចប់ការឃុំឃំាងលោកស្រី Aung San Suu Kyi ជាផ្លូវការចំនួន ១៨ខែ មានន័យថាចង់ ឬមិនចង់ ប្រសិនបើរបបសឹកភូមាមិនសម្រេចបន្តឃុំឃំាងលោកស្រី Aung San Suu Kyi នៅថ្ងៃទី ១៣ វិច្ឆិកាខាងមុខទេ លោកស្រី Aung San Suu Kyi នឹងត្រូវមានសេរីភាពដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សំណុំរឿងប្រទេសភូមាបានក្លាយជាប្រធានរឿងច្រំដែលមួយទៅហើយនៅក្នុងជំនួបកំពូលអាស៊ានម្តងៗ។ តែគេមិនក៏ត្រូវមិនភ្លេចទេថា អាស៊ានមានគោលការណ៍មួយច្បាស់លាស់ គឺមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់សមាជិកខ្លួន។
ព័ត៌មានថ្មីចំនួនពីរទាក់ទងនឹងភូមា ទីមួយ៖ ភូមាបានយល់ព្រមឲ្យមានក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍របស់អាស៊ានចូលទៅតាមដានការរៀបចំបោះឆ្នោតសភារបស់ខ្លួន ដែលគ្រោងរៀបចំនៅថ្ងៃទី ៧ វិច្ឆិកាខាងមុខ។ ទីពីរ ភូមាបានទាមទារធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅឆ្នំា ២០១៤។ សូមជម្រាបជូនថា តាមធម្មតា ជំនួបកំពូលអាស៊ានត្រូវរៀបចំដោយសមាជិកម្តងម្នាក់ៗ។ តែកន្លងមក មានតែភូមាមួយទេ ដែលបានបដិសេធមិនរៀបចំ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ