សហគន៍អន្តរជាតិទុកបញ្ហាអ៊ីរ៉ាក់នៅកៀនជញ្ជាំង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១០
ខណៈគ្រប់គ្នាកំពុងសម្លឹងមើលហេតុការណ៍សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស រឺក៏បញ្ហាយន្តហោះម៉ាឡេស៊ី នៅអ៊ីរ៉ាក់ឯណោះវិញ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅ ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម បានបន្តសម្រុកទៅមុខ ដណ្តើមយកបានក្រុងZoumar និងក្រុងស៊ីនចា Sinjar ពីកងទ័ពគៀឌីស្តង់។ ការវាយបានដែនដីបន្ថែមនៅអ៊ីរ៉ាក់ កាន់តែបង្ហាញពីសមត្ថភាពខ្លាំងក្លារបស់ ក្រុមជីហាត ក្នុងសកម្មភាពពង្រីកដែនដីរដ្ឋកាលីហ្វាអ៊ីស្លាម នៅតាមព្រំដែនស៊ីរីនិងអ៊ីរ៉ាក់។ ពេលនេះ ក្រុមជីហាតផ្តុំគ្នា នៅតែជាង១០គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ពីក្រុងបាកដាត។ អំពើហិង្សាប្រយុទ្ធនៅតែបន្តនៅជិតក្រុងបាកដាត សម្លាប់ទាហានអ៊ីរ៉ាក់ច្រើននាក់។ យោងតាមអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងខែកក្កដាកន្លងទៅ មានមនុស្សជិត១៨០០០នាក់ ភាគច្រើនជាជនស៊ីវិល បានស្លាប់ក្នុងហិង្សានៅទូទាំងប្រទេស។
មនុស្ស២សែននាក់ នៅក្រុងស៊ីនចា ភាគខាងជើងអ៊ីរ៉ាក់ បានរត់ភៀសខ្លួនយ៉ាងតក់ក្រហល់ ពីក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម បន្ទាប់ពីក្រុមជីហាតបានដណ្តើមយកបានក្រុងស៊ីនចា ពីអាជ្ញាធរ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ នៅជិតក្រុងម៉ូស៊ូល កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម ទើបវាយដណ្តើមយកបានក្រុងហ្ស៊ូម៉ា Zoumar ពីកងទ័ពគៀឌីស្តង់អ៊ីរ៉ាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ក្រុមជីហាតក៏ដណ្តើមបានទីតាំងប្រេង២កន្លែង និងមជ្ឈមណ្ឌលអគ្គិសនីមួយកន្លែងផងដែរ។
ទាំងនេះបង្ហាញពីជោគជ័យរបស់ក្រុមជីហាត ប្រឈមនឹងរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់។ ពិសេសជោគជ័យនៅក្រុងស៊ីនចាភាគខាងជើងតែម្តង។ ក្រុងស៊ីនចា ស្ថិតនៅតែ៥០គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីព្រំដែនស៊ីរី។ កាលពីចុងខែមិថុនា ក្រុមជីហាត បានប្រកាសបង្កើតរដ្ឋកាលីហ្វាអ៊ីស្លាម ក្នុងដែនដីដែលខ្លួនដណ្តើមបានពីអាជ្ញាធរស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់។ ដូច្នេះ ពេលនេះ ក្រុងស៊ីនចាបានចូលខ្លួនទៅពង្រីកដែនដីរដ្ឋអ៊ីស្លាមរបស់ក្រុមជីហាត អោយកាន់តែធំទូលំទូលាយថែមទៀត ខណៈពេលរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ផ្តុំគ្នានៅតែក្រុងបាកដាត មិនសូវហ៊ានអើតក្បាលចេញមកទប់ក្រុមជីហាតនោះ។
ការឡើងមហិទ្ធិរិទ្ធរបស់ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម នៅអ៊ីរ៉ាក់ បានធ្វើអោយកងទ័ព និងអ្នកនយោបាយនៅតំបន់ស្វ័យតគៀឌីស្តង់ ព្រួយបារម្ភខ្លាំង ព្រោះថា បើក្រុមជីហាតយកបានដែនដីគៀឌីស្តង់ច្រើននោះ គៀឌីស្តង់នឹងបាត់សង្ឃឹមទាំងស្រុង កុំថាឡើយដល់ចង់អោយ ទទួលឯករាជ្យ១០០ភាគរយពីអ៊ីរ៉ាក់ តែសូម្បីតែទឹកដីគៀឌីស្តង់ក៏ត្រូវប្រឈមនឹងវត្តមានរាលដាលនៃក្រុមជីហាតដែរ។ កន្លងមក បរាជ័យកងទ័ពអ៊ីរ៉ាក់ប្រឈមនឹងក្រុមជីហាតបានធ្វើអោយកងទ័ពគៀឌីស្តង់ ក្លាយជាក្រុមប្រយុទ្ធសំខាន់ ប្រឈមក្រុមជីហាតវិញម្តង។ នេះជាគុណសម្បតិ្តអាចអោយគៀឌីស្តង់អួតថា មានសមត្ថភាពយោធាហួសពីយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់។ ប៉ុន្តែ ពេលនេះ គៀឌីស្តង់កំពុងជួបបញ្ហាខ្វះខាតហិរញ្ញវត្ថុ។ សមត្ថភាពយោធាតំបន់គៀឌីស្តង់ក៏នៅមានកម្រិត ព្រោះថា កន្លងមក ពេលកងទ័ពអ៊ីរ៉ាក់ប្រយុទ្ធចាញ់ក្រុមជីហាត និងបានរត់ចោលជួរ កងទ័ពគៀឌីស្តង់បានឆ្លៀតចូលយកដែនដីមួយចំនួនដែលកងទ័ពអ៊ីរ៉ាក់កាន់កាប់។ ដូច្នេះ ដែនដីគៀឌីស្តង់ទាំងមូលក៏មានទំហំធំជាងមុនបន្តិចដែរ ធ្វើអោយកងទ័ពគៀឌីស្តង់ពិបាកគ្រប់គ្រង។ ដោយខ្លាចថាកងទ័ពខ្លួនមិនអាចទប់ទល់នឹងក្រុមជីហាតបានទៀត អ្នក នយោបាយគៀឌីស្តង់បានសុំជំនួយពីអាមេរិកនិងសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ក្រោយពេលសកម្មប្រយុទ្ធជីហាតបានវាយយកបានក្រុងស៊ីនចា ស្ថិតក្បែរព្រំដែនស៊ីរី នៅថ្ងៃអាទិត្យមក អង្គការសហប្រជាជាតិបានបរិហារពីមហន្តរាយមនុស្សធម៌នៅក្រុងស៊ីនចា។ មនុស្ស២សែននាក់នៅក្រុងស៊ីនចា បានរត់ភៀសខ្លួន ពីក្រុមជីហាតយ៉ាងតក់ក្រហល់។ ជនភៀសខ្លួនបាននាំគ្នារត់ទៅតំបន់ភ្នំក្បែរនោះ ជាតំបន់ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កងកម្លាំងគៀឌីស្តង់ រឺក៏រត់ទៅតំបន់ស្វ័យតគៀឌីស្តង់ នៅដូហ៊ូក ដើម្បីជ្រកខ្លួន។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្រុងស៊ីនចា ក្រៅតែពីមានប្រជាជន៣សែន១ម៉ឺននាក់រស់នៅ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ ក៏មានជនភៀសខ្លួនរាប់ម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត មកជ្រកកោនដើម្បីរត់គេចពីក្រុមជីហាតនិកាយស៊ុននីតដែរ។ ក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនទាំងនេះ ក៏មានជនភៀសខ្លួនជាអ្នកកាន់សាសនាយីហ្ស៊ីឌី ផងដែរ។ ក្នុងសាសនាយីហ្ស៊ីឌី គេមានជំនឿថា ក្នុងលោកនេះ ព្រះជាម្ចាស់មានតែមួយអង្គគត់ គ្មានព្រះអង្គផ្សេងទៀតទេ។ ក្រុមអ្នកកាន់សាសនាយីហ្ស៊ីឌីនេះ ជាសត្រូវសុទ្ធសាធនឹងក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម។
ក្រោយសកម្មជនប្រយុទ្ធក្រុមជីហាតកាន់កាប់បានក្រុងស៊ីនចា មនុស្សបានរត់ចេញស្ងាត់អស់ពីក្រុងស៊ីនចា នៅសល់តែអ្នកកាន់និកាយស៊ុននីត មួយម៉ឺននាក់ប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីដែលគួរអោយបារម្ភគឺថា ជនភៀសខ្លួនមួយចំនួនដែលចាកចេញពីក្រុងស៊ីនចាទៅ មានទាំងអ្នកកាន់គ្រិស្តសាសនា និងជនជាតិភាគតិចកាន់សាសនាយីហ្ស៊ីឌីដែរនោះ បានជាប់ខ្លួនក្នុងតំបន់គ្រោះថ្នាក់។ មនុស្សចាស់និងក្មេងៗមួយចំនួនកំពុងជាប់ខ្លួននៅតាមភ្នំតំបន់ស៊ីនចា ខ្វះអាហារបរិភោគ និងទឹកប្រើប្រាស់។ ជនភៀសខ្លួនខ្លះបានស្លាប់ទៅហើយ។ ត្រឹមត្រូវហើយដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបរិហារបញ្ហាមនុស្សធម៌នៅអ៊ីរ៉ាក់ ប៉ុន្តែ សហគមន៍អន្តរជាតិក៏ហាក់បានទុកបញ្ហាអ៊ីរ៉ាក់អោយស្ថិតនៅកៀនជញ្ជាំងដែរ។
ក្រុមជីហាតវាយប្រហារអ៊ីរ៉ាក់ជិត២ខែហើយ បញ្ហាដុនដាបដល់ថ្នាក់នេះហើយ តែរហូតពេលនេះ គ្មានប្រទេសណាមួយអើតក្បាលជួយអ៊ីរ៉ាក់ជាក់ស្តែងទេ បើទោះគ្រប់គ្នាដឹងថា ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ក្រុមជីហាតកាន់រុលដំណើរទៅមុខ កាន់តែមានឥទ្ធិពលខ្លាំង ហើយអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ក្នុងតំបន់ក៏ដោយចុះ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានត្រឹមតែអំពាវនាវអោយមានការរួបរួមជាតិរវាងនិកាយស៊ុននីត និងនិកាយស្ហ៊ីអ៊ីតប៉ុណ្ណោះ មិនអាចធ្វើអ្វីលើសពីនេះឡើយ។ សូម្បីអាមេរិកដែលអួតថា បានជួយអ៊ីរ៉ាក់អោយងើបពីរបបផ្តាច់ការសាដាំ ហ៊ូសេន ក៏មិនហ៊ានត្រលប់ទៅអន្តរាគមន៍យោធាតាមជើងគោកនៅអ៊ីរ៉ាក់វិញដែរ។ អាមេរិកនិងអង់គ្លេសហាក់ផុសផុលចូលទៅធ្វើសង្គ្រាមជួយអ៊ីរ៉ាក់ កាលពីឆ្នាំ២០០៣ តែប្រហែលអាចគ្រាន់តែជាសង្គ្រាមដើម្បីប្រយោជន៍ប្រេងដូចជាការចោទប្រកាន់របស់មតិមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ក្រោយបានប្រយោជន៍ប្រេងហើយ អាមេរិកប្រាកដជាដោះដៃចោលអ៊ីរ៉ាក់ហើយ។
ថ្ងៃចន្ទនេះ អ៊ីរ៉ាក់ហាក់បានភ្ញាក់ខ្លួន លែងអំពាវនាវសហគមន៍អន្តរជាតិអោយជួយទៀត។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងបាកដាតបានសម្រេចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកងទ័ពគៀឌីស្តង់ ប្រយុទ្ធក្រុមជីហាត។ មិនខុសទេ អ៊ីរ៉ាក់ត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវពាក្យស្លោកថា ខ្លួនទីពឹងខ្លួនដូច្នេះហើយ ហើយត្រូវរួបរួមជាតិអោយរឹងមាំឡើងវិញ។ បើអ្នកនយោបាយគៀឌីស្តង់ចចេសចង់បានឯករាជ្យ បើកងទ័ពអ៊ីរ៉ាក់មិនបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រខ្លួនឯងអោយប្រសើរជាងមុន ដោយរង់ចាំអោយតែអន្តរជាតិដោះស្រាយបញ្ហាខ្លួននោះ នោះក្រុមជីហាតនឹងដណ្តើមបានទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ទាំងមូលចៀសមិនផុតទេ ក្នុងពេលខាងមុខ អាចថា ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះផងក៏ថាបាន។ អ៊ីរ៉ាក់ប្រហែលដឹងថា មិនអាចពឹងសហគមន៍អន្តរជាតិទេ ព្រោះថាសហគមន៍អន្តរជាតិខ្លួនឯងក៏បរាជ័យទាំងស្រុងដែរ ឧទាហរណ៍ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហាសង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បច្ចុប្បន្ននេះឯង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ