ទំនាស់ក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងគំរាមកំហែងសន្តិសុខអាស៊ី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៤
ជាថ្មីម្តងទៀត ចិននិងវៀតណាមកំពុងដំឡើងសំឡេងដាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងជម្លោះទឹកដីក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ទីក្រុងហាណូយបានចោទក្រុងប៉េកាំងថាបានរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងសន្និសីទស្តីពីសន្តិសុខអាស៊ីដែលបានបើកធ្វើនៅសិង្ហបុរីប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ចិនក៏បានទទួលការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងដែរពីបណ្តាប្រទេសក្នុងជម្លោះដែនកោះ Spratly និង Paracel។ ជាពិសេសពីចិន និងហ្វ៊ីលីពីន ខណៈដែលជម្លោះនេះកំពុងគំរាមកំហែងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រកាសពង្រឹងថែមទៀតនូវឥទ្ធិពលយោធារបស់ខ្លួននៅតំបន់អាស៊ី។
ដូចដែលយើងធ្លាប់បានដឹងរួចមកហើយអ៊ីចឹងកត្តាភូមិសាស្រ្តនិងទម្ងន់នៃប្រវត្តិសាស្រ្តបានជំរុញឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងវៀតណាមមិនអាចស្ថិតក្នុងស្ថានភាពល្អប្រសើរនិងបរិសុទ្ធបានយូរអង្វែងឡើយបើទោះបីជាប្រទេសជិតខាងទាំងពីរមានពណ៌សម្បុរនយោបាយដូចគ្នា និងមានភាពចាំបាច់នៃទំនាក់ទំនងខាងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយគ្នាយ៉ាងណាក្តី។
អធិករណ៍បានផ្តើមផ្ទុះឡើងជាថ្មីទៀតនៅពេលនេះ ហើយកំពុងដុតរោលទំនាក់ទំនងរវាងប៉េកាំង និងហាណូយឲ្យឡើងកម្តៅម្តងទៀតក្នុងជម្លោះចាស់នៃបញ្ហាទឹកដីក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយបានផ្ញើកំណត់ទូតមួយទៅឲ្យទីក្រុងប៉េកាំងកាលពីថ្ងៃទី២មិថុនាដោយចោទថាចិនបានរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន។ រំលោភទី១គឺដោយសារនាវាល្បាតចិនបានគំរាមទូកនេសាទវៀតណាមជាថ្មីទៀត។ ធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ កាលពីចុងខែឧសភា នាវាចិនបានកាត់ផ្តាច់ខ្សែកាបរបស់កប៉ាល់រុករកប្រេងវៀតណាមក្នុងដែនសមុទ្រដែលមានទំនាស់។ បញ្ហាផ្ទួនៗគ្នានេះបានធ្វើឲ្យដំបៅចាស់រវាងវៀតណាមនិងមហាយក្សចិនក្នុងជម្លោះនៃប្រជុំកោះ Paracel និង Spratly រើឡើងវិញ។
គួរកត់សម្គាល់ថា ទំនាក់ទំនងរវាងបណ្តាប្រទេសដែលមានជម្លោះនៅប្រជុំកោះ Paracel និង Spratly ជាពិសេសរវាងចិននិងវៀតណាមតែងតែឡើងកម្តៅជាញឹកញាប់។ ទំនាស់នេះផ្តល់ឱកាសឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលូកដៃបង្កើនឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់អាស៊ី។ ប្រហែលជាយល់ឃើញសារៈសំខាន់នៃជម្លោះ ហើយក៏ទំនងជាមិនចង់ឲ្យមានការលូកដៃជ្រៅពីអាមេរិក ចិនដែលជាមហាយក្សអាស៊ីនិងជាភាគីជម្លោះដ៏សំខាន់មួយដែរក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងបានបញ្ជូនថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរបស់ខ្លួនមកចូលរួមក្នុងសន្និសីទស្តីពីសន្តិសុខអាស៊ីជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ដែលក្រុងប៉េកាំងបានសម្រេចចិត្តចូលរួមក្នុងកម្រិតខ្ពស់ក្នុងសន្និសីទនេះ។ សូមបញ្ចាក់ថា សន្និសីទស្តីពីបញ្ហាសន្តិសុខនៅអាស៊ីត្រូវបានគេផ្តួចផ្តើមធ្វើឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០២មកម៉្លេះនៅសិង្ហបុរី។ សន្និសីទនេះមាននូវបំណងជជែកអំពីបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់អាស៊ីជាពិសេសអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅពេលនេះគឺ នៅខណៈដែលបណ្តាប្រទេសក្នុងជម្លោះក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាពិសេសចិននិងវៀតណាមកំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នាជាខ្លាំងម្តងទៀត រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកាំងលោក Robert Gates បានប្រកាសក្នុងអង្គសន្និសីទកាលពីថ្ងៃសៅរ៍នៅចំពោះមុខសម្ព័ន្ធមិត្តអាស៊ីថា ខ្លួនមិនត្រឹមតែមិនបោះបង់អាស៊ីប៉ុណ្ណោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញ អាមេរិកនឹងពង្រឹងវត្តមានយោធារបស់ខ្លួនកាន់តែរឹងមាំថែមទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះដោយបំពាក់គ្រឿងសព្វាវុធកាន់តែទំនើបជាងមុនក្នុងមូលហេតុសន្តិសុខ។ ទោះបីជារឿងចៃដន្យ ជាការព្រាងទុក សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រមុខយោធាអាមេរិក ពិតជាធ្វើឲ្យចិនចៀសមិនផុតឡើយពីការឈឺចិត្តម្តងទៀត។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ទាំងចិន ទាំងអាមេរិកសុទ្ធតែបង្ហាញក្តីប្រាថ្នាចង់ឲ្យមានដំណោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយវិធីត្រជាក់។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិនលោក លាន ឃ្វាន់លី (Liang Guanglie) បានសន្យាប្រាប់អង្គសន្និសីទថា ទីក្រុងប៉េកាំងនឹងដោះស្រាយបញ្ហានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយសន្តិវិធី។ ដូច្នេះ ទោះជាមានការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នាក្នុងតំបន់អាស៊ីក៏ដោយ ក៏ចិន និងអាមេរិកសុទ្ធតែយល់ឃើញដូចគ្នាថាជម្លោះគួរតែត្រូវបានដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីពីព្រោះថា ការផ្ទុះឡើងនូវភាពប្រទូសរ៉ាយណាមួយនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នាខាតបង់ប្រយោជន៍រៀងៗខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ