ជំនួបកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី ចាប់បើកទ្វារជាមួយបញ្ហាជម្លោះដែនទឹកក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ជំនួបកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី បានចាប់ផ្តើមបើកទ្វារ នៅថ្ងៃចន្ទ ទី៤មីនានេះ នៅឯទីក្រុងមែលប៊ន។ បញ្ហាជម្លោះអធិបតេយ្យដែនទឹក ប្រឈមនឹងសកម្មភាពវាតទីកាន់តែខ្លាំងរបស់ចិន គឺជាការព្រួយបារម្ភធំ ដែលគេនឹងលើកមកជជែកនៅជំនួបកំពូលនេះ។ ការគំរាមប្រើប្រាស់កម្លាំង ដែលអាចបង្កអស្ថិរភាពតំបន់ គឺជាអ្វីដែលប្រទេសអាស៊ាន ក៏ដូចជាអូស្ត្រាលី មិនចង់ឃើញនោះឡើយ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០២:៥៦
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំង AFP អត្ថបទព្រាងនៃសេចក្តីថ្លែងការរួមរបស់អាស៊ាន និងអូស្ត្រាលី បានសរសេរថា “យើងទាំងអស់គ្នា មានសេចក្តីប្រាថ្នាចង់ឲ្យ អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពដែនដីនៃតំបន់ទាំងមូល ត្រូវបានគេគោរព។ ហើយរាល់បញ្ហាជម្លោះទាំងឡាយ នឹងត្រូវដោះស្រាយ ដោយការជជែកគ្នាដោយគោរពទៅវិញទៅមក មិនមែនដោយការគំរាមប្រើប្រាស់កម្លាំងនោះឡើយ”។
ទោះមិនបញ្ចេញឈ្មោះឲ្យចំៗ តែអត្ថបទព្រាងនៃសេចក្តីថ្លែងការរួមនេះ គឺមានខ្លឹមសារសំដៅទៅលើចិន ដែលបាននិងកំពុងតែគំរាមប្រើកម្លាំង នៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម និងហ្វីលីពីន គឺសុទ្ធតែជាប្រទេសអាស៊ាន ដែលកំពុងតែមានវិវាទអធិបតេយ្យភាពដែនទឹក ជាមួយចិន។ វិវាទនេះ កាន់តែកើនកំដៅ នាប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ ដោយវាគំរាមមកលើច្រកផ្លូវធ្វើដំណើរនៃនាវាដឹកទំនិញអន្តរជាតិ។
លោកស្រី Penny Wong រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលីបានលើកឡើងថា វាគឺជាការទទួលខុសត្រូវ របស់ប្រទេសក្នុងតំបន់នេះទាំងអស់គ្នា ដែលត្រូវតែកសាងតំបន់នេះ ឲ្យមានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវឌ្ឍនភាព។ លោកស្រីបន្តថា ការទទួលខុសត្រូវនេះ គឺកាន់តែមានទំហំធំក្នុងអំឡុងពេលនេះ ព្រោះតំបន់ទាំងមូលកំពុងតែត្រូវគេរករឿង តាមរយៈសកម្មភាពវាតទីកងទ័ព រំខាន គំរាម កំញើញដ៏គ្រោះថ្នាក់ ទាំងនៅលើទឹក និងនៅលើអាកាស។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គោលជំហរប្រឆាំងថ្កោលទោសចិនចំៗបែបនេះ មិនមែនគ្រប់ប្រទេសអាស៊ានយល់ឃើញស្របគ្នានោះទេ។ ប្រទេសអាស៊ានខ្លះ មិនចង់ប្រឆាំងចេញមុខជាមួយចិនទេ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ ប្រទេសខ្លះទៀត លើកឡើងថា មិនចង់ជ្រើសរើសរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ជាក់ស្តែង លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី បានលើកឡើងថា ម៉ាឡេស៊ី គ្មានបញ្ហាជាមួយចិនទេ ហើយបើគេផ្សេងមានបញ្ហាជាមួយចិន គឺកុំមកបង្ខំឲ្យម៉ាឡេស៊ីចូលរួមជាមួយឲ្យសោះ។ លោកបន្ថែមថា ចរន្តគំនិតស្អប់ចិនគឺមាននៅតាមប្រទេសលោកខាងលិច មិនមែននៅតំបន់អាស៊ានទេ។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា នៅក្នុងជំនួបកំពូល អាស៊ាន-អូស្ត្រាលី លើកនេះ គឺគេនឹងជជែកគ្នាផងដែរ អំពីការរកវិធី ការពារខ្លួន ក្នុងករណីមានការសងសឹកពីសំណាក់ចិន។ ហ្វីលីពីនបានបង្ហាញជំហរ ចង់ឲ្យអាស៊ានពង្រឹងសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចជាមួយដៃគូផ្សេងទៀត ក្រៅពីចិន ដើម្បីមានផ្លូវដើរច្រើន ប្រសិនបើមានបញ្ហាកើតឡើង មិនថាជាបញ្ហាកើតឡើងដោយសារមនុស្ស ឬបញ្ហាវិបត្តិអាកាសធាតុ។
បញ្ហាប្រភពថាមពល គឺជាសំណុំរឿងធំមួយដែរ នៅក្នុងជំនួបកំពូលនេះ ក្នុងនាមអូស្ត្រាលីជាប្រទេសផលិតនាំចេញធ្យូងថ្ម និងឧស្ម័នធំជាងគេមួយ។ លោក Rahman Yaacob អ្នកវិភាគនៅវិទ្យាស្ថាន Lowy Australie បានលើកឡើងថា ប្រទេសអាស៊ានត្រូវការប្រភពថាមពលច្រើនណាស់ ដើម្បីសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច ហើយអូស្ត្រាលីអាចផ្គត់ផ្គង់បាន។ ទន្ទឹមគ្នានេះទៀត អូស្ត្រាលី និង ឥណ្ឌូណេស៊ី គឺជាប្រទេសផលិតរ៉ែលីចូម និងរ៉ែនីកែល ធំជាងគេបង្អស់។ រ៉ែកម្រទាំង២នេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការផលិតអាគុយរថយន្តអគ្គីសនី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ