តើអ្វីទៅជាពន្ធលើការជួញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ?
កាលពីថ្ងៃសុក្រ ៦មករា កន្លងទៅនេះ លោកនីកូឡា សាកូហ្ស៊ី ប្រធានាធិបតីបារាំង បានប្រកាសថា បារាំងនឹងបង្កើតពន្ធលើការជួញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុតែម្នាក់ឯង ទោះបីប្រទេសផ្សេងទៀត ក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបមិនឯកភាពគ្នាក៏ដោយ។ ការបង្កើតពន្ធនេះអាចនឹងជាសំណុំរឿងចម្បងមួយ ក្នុងជំនួបរវាងលោកសាកូហ្ស៊ី និងលោកស្រីមែរកិល ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។ តើពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុគឺជាអ្វី? បង្កើតដើម្បីអ្វី?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៦:៤២
គំនិតបង្កើតពន្ធលើការជួញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុបានចាប់កំណើតឡើង កាលពីឆ្នាំ១៩៧២ ពីសេដ្ឋវិទូអាមេរិកម្នាក់ គឺលោកជេមស៍ តូប៊ីន (James Tobin) សាស្រ្តាចារ្យសេដ្ឋកិច្ច នៅសកលវិទ្យាល័យ Yale និងសកលវិទ្យាល័យ Harvard (សហរដ្ឋអាមេរិក) និងជាជ័យលាភីពានរង្វាន់ណូបែលសេដ្ឋកិច្ច នៅឆ្នាំ១៩៨១។ ហេតុដូច្នេះហើយទើបគេនាំគ្នាប្រសិទ្ធិនាមថា “ពន្ធតូប៊ីន”។
តាមគំនិតពីដំបូង លោកតូប៊ីន ចង់ឲ្យបង្កើតពន្ធនេះ ទៅលើតែទីផ្សាររូបិយវត្ថុតែប៉ុណ្ណោះ។ គោលដៅចម្បង គឺដើម្បីកម្រិតសកម្មភាពជួញដូរបែប Speculative ដែលជាដើមចម បង្កឲ្យមានអស្ថិរភាពនៅក្នុងទីផ្សារប្តូរប្រាក់អន្តរជាតិ។ ចំណែកលុយដែលបានពីការប្រមូលពន្ធនេះ គេអាចយកទៅប្រើប្រាស់ជាជំនួយដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ ក្រោយមក គំនិតរបស់លោកតូប៊ីន ត្រូវបានគេយកទៅពង្រីកបន្តទៅលើការជួញដូរឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗទៀត ដូចជា ភាគហ៊ុន មូលបត្របំណុល និងផលិតផលដេរីវេទីវ (Derivatives) ជាដើម។
ការយកពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ មានន័យថា នៅពេលដែលមានការទិញលក់ផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ (រូបិយវត្ថុបរទេស ភាគហ៊ុន មូលបត្របំណុល និងផលិតផលដេរីវាទីវ ជាដើម) គេត្រូវបង់ពន្ធតាមអត្រាមួយកំណត់ (០,១% ០,៥% ឬ១% នៃតម្លៃផលិតផល) ដូចក្នុងករណីទិញលក់ផលិតផល នៅលើទីផ្សារធម្មតាដែរ។
ជាទូទៅ គេសង្កេតឃើញថា ការទិញដូរស្ទើតែគ្រប់មុខទំនិញតែងតែមានពន្ធ។ សូម្បីតែការទិញចំណីអាហារ និងរបស់របរប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃត្រូវបង់ពន្ធដែរ គឺពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម។ ចំណែកការទិញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុវិញ មិនត្រូវបានគេយកពន្ធនោះទេ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យមានការរិះគន់ថា ជារឿងមិនយុត្តិធម៌។ អ្នកក្រីក្រតូចតាចគ្រាន់តែទិញម្ហូបអាហារក៏ត្រូវបង់ពន្ធ។ ចំណែកឯអ្នកជួញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ ដែលមានទឹកប្រាក់រហូតដល់រាប់លានដុល្លារ បែរជាមិនបង់ពន្ធទៅវិញ។
វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ២០០៨ និងវិបត្តិប្រាក់បំណុលអឺរ៉ុប នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បានធ្វើឲ្យចលនាគាំទ្រពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុកើតមានកាន់តែខ្លាំងឡើងថែមទៀត។ អ្នកដែលគាំទ្រ ដូចជានៅបារាំង ជាដើម យល់ថា ពន្ធនេះមិនត្រឹមតែអាចជួយរក្សាស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុនោះទេ ប៉ុន្តែ លុយដែលបានពីការប្រមូលពន្ធនេះអាចនឹងជួយកាត់បន្ថយឧនភាពថវិការបស់រដ្ឋទៀតផង។
គណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានស្នើឲ្យបង្កើតពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌសហភាពអឺរ៉ុបទាំងមូល។ សំណើនេះបានទទួលនូវការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បារាំង និងអ៊ីតាលី។ ក៏ប៉ុន្តែ អង់គ្លេស ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ បានជំទាស់យ៉ាងដាច់អហង្ការ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោកនីកូឡា សាកូហ្ស៊ី បានប្រកាសថា បារាំងនឹងបង្កើតពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុតែម្នាក់ឯង ទោះបីគ្មានការឯកភាពគ្នាក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបក៏ដោយ។ ក៏ប៉ុន្តែ អាល្លឺម៉ង់ និងអ៊ីតាលីវិញហាក់ដូចជាមិនចង់ដើរតាមផ្លូវរបស់លោកសាកូហ្ស៊ីនេះទេ ដោយនៅទទូចទាមទារឲ្យមានពន្ធ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសហភាពអឺរ៉ុប ឬយ៉ាងហោចណាស់ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រទេសចាយលុយអឺរ៉ូ (១៧ប្រទេស)។
គេបារម្ភថា ប្រសិនបើពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុមិនត្រូវបង្កើតនៅគ្រប់ប្រទេសទេនោះ អ្នកជួញដូរផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុនឹងរត់ចេញពីប្រទេសមានពន្ធ ទៅរកស៊ីនៅក្នុងប្រទេសដែលអត់ពន្ធ។ ក្នុងករណីនេះ ប្រទេសដែលបង្កើតពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុនឹងត្រូវទទួលរងនូវការខូចខាតខ្លាំង។ ប្រាក់ចំណូលមកពីការប្រមូលពន្ធក៏បានតិច។ មូលធនក៏ត្រូវហូរចេញទៅកាន់ប្រទេសផ្សេង។ ការបិទទ្វារឈប់រកស៊ីរបស់ធនាគារ និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុក៏អាចបណ្តាលឲ្យប្រជាជនបាត់បង់ការងារធ្វើ។ ស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុក៏មិនប្រាកដថាអាចធានាបាន ព្រោះ បើវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុកើតឡើងនៅប្រទេសផ្សេង វានៅតែអាចរាលដាលមកដល់វិញជាដដែល។
បទពិសោធន៍ជូរចត់នេះ ប្រទេសស៊ុយអែតធ្លាប់បានឆ្លងកាត់រួចមកហើយ។ កាលពីឆ្នាំ១៩៨៤ ស៊ុយអែតបានសម្រេចបង្កើតពន្ធលើការជួញដូរភាគហ៊ុន ដោយកំណត់អត្រា ០,៥%។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយការបង្កើតពន្ធនេះ សកម្មភាពជួញដូរមូលបត្រនៅស៊ុយអែតបានធ្លាក់ចុះរហូតដល់ទៅ ៨៥%។ លុយដែលបានពីការប្រមូលពន្ធនេះ ដែលពីដំបូងគេប៉ាន់ប្រមាណថានឹងអាចបាន ១ ៥០០លាន ក្នុងមួយឆ្នាំ ទីបំផុត បានត្រឹមតែ ៥០លានប៉ុណ្ណោះ។ រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតក៏បានសម្រេចលុបពន្ធនេះចោលវិញ នៅឆ្នាំ១៩៩១។
នៅពេលនេះ ប្រទេសធំៗមួយចំនួន ដូចជា អាមេរិក អង់គ្លេស កាណាដា ចិន និងឥណ្ឌា ជាដើម សុទ្ធតែប្រឆាំងនឹងការបង្កើតពន្ធលើផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ