តើប្រទេសតួកគីកំពុងធ្វើដំណើរទៅផ្លូវណា ប្រជាធិបតេយ្យ ឬផ្តាច់ការ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៥
នៅក្នុងប្រទេសតួកគី ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់កាលពីថ្ងៃទី៣០ មីនាកន្លងទៅបានផ្តល់ជោគជ័យយ៉ាងធំធេងចំពោះគណបក្សអ៊ីស្លាម គឺគណបក្សយុត្តិធម៌ និងអភិវឌ្ឍន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី រីស៊ីប តាយីប អ៊ែរដូហ្គាន ដែលកំពុងកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃ។ តែលទ្ធផលនេះ ស បញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា មានប្រជាជនតួកគីកាន់តែតិចទៅៗបានតម្លៃលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបបស្ចិមលោក និងបន្តរក្សាតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបតួកគី។
តំាងពីក្រោយការផ្ទុះបដិវត្ដន៍ផ្កាម្លិះនៅក្នុងពិភពអារ៉ាប់មក រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងអង់ការ៉ានៃប្រទេសតួកគីដែលដឹកនំាដោយលោករីស៊ីប តាយីប អ៊ែរដូហ្គាន បានធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទំាងអស់ដើម្បីទប់កុំឲ្យមានការងើបបះបោរផ្ទៃក្នុង។ កម្មវត្ថុរបស់លោកអ៊ែរដូហ្គាន គឺចៀសវាងកុំឲ្យរូបលោកទទួលផលវិបាកដូចថ្នាក់ដឹកនំានៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប់ផ្សេងទៀត មានដូចទុយនីស៊ី លីប៊ី ឬមួយក៏ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ដើម្បីប្រឈមទប់នឹងចលនារំជើបរំជួលផ្ទៃក្នុងបាន លោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមិនញញើតនឹងប្រើវិធានការផ្តាច់ការដែលផ្ទុយទំាងស្រុងនឹងឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ប្រជាជនតួកគីមួយភាគដែលស្រឡាញ់ និងឲ្យតម្លៃខ្លំាងលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបបស្ចិមលោកទេ។
តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ និងចម្លែកបន្តិចនៅត្រង់ថា ប្រជាជនតួកគីខ្លួនឯងបែរជាបានបោះឆ្នោតបន្តគំាទ្រលោកអ៊ែរដូហ្គាននៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់នាពេលថ្មីៗនេះទៅវិញ។ សំណួរដែលកំពុងចោទឡើងនៅពេលនេះគឺថា តើជោគជ័យរបស់គណបក្សអ៊ីស្លាម គឺគណបក្សយុត្តិធម៌ និងអភិវឌ្ឍន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីរីស៊ីប តាយីប អ៊ែរដូហ្គាន ជាជោគជ័យបានមកដោយសុចរិត ឬមួយក៏បានមកដោយការលួចបន្លំ?។ ប្រសិនបើជាជោគជ័យបានមកដោយសុចរិតមែន នោះវា ស បញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ប្រជាជនតួកគីហាក់ដូចជាពិបាកនឹងបោះបង់ចោលនូវទំនៀមទម្លាប់ចាស់គំរិលដើម្បីផ្សំាខ្លួនទៅនឹងទំនៀមទម្លាប់បែបបស្ចិមលោកណាស់ និយាយបែបផ្សេង បញ្ចូលខ្លួនចូលក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប។
កន្លងមក លោកប្រធានាធិបតីតួកគីអាប់ឌូឡា ហ្គូលធ្លាប់បានជម្រុញរដ្ឋាភិបាលលោកអ៊ែរដូហ្គានឲ្យជ្រើសយកផ្លូវអឺរ៉ុបដោយបញ្ជាក់ថា ផ្លូវកំណែទម្រង់ដែលលោកអ៊ែរដូហ្គានបានធ្វើកន្លងមកពិតជាផ្លូវល្អសម្រាប់អនាគតតួកគី នោះបើទោះបីជាតួកគីបានចូល ឬមិនបានចូលជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបក៏ដោយ។ តែពាក្យសម្តីដែលលោកអាប់ឌូឡា ហ្គូលបាននិយាយនេះ ហាក់ដូចជាលោកកំពុងនិយាយទៅកាន់មនុស្សថ្លង់អ៊ីចឹង។ តាមពិតទៅ រវាងលោកប្រមុខរដ្ឋ និងលោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាល វាមិនខុសអ្វី ពីមួយដំបរ និង ៤ ទេ ព្រោះថា គឺរូបលោកអាប់ឌូឡា ហ្គូលនេះឯងដែលបានរួមចំណែកនៅក្នុងវិធានការកំណែទម្រង់ប្រទេសដោយបានចុះហត្ថលេខាលើគម្រោងច្បាប់មួយចំនួនដែលផ្ទុយនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
មួយវិញទៀត ការដែលមានប្រជាជនតួកគីរហូតដល់ទៅ ៤៣% បានបោះឆ្នោតគំាទ្រគណបក្សអ៊ីស្លាមរបស់លោកអ៊ែរដូហ្គាននោះ គឺជាសក្ខីកម្មមួយដែលបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា មានប្រជាជនតួកគីកាន់តែតិចទៅៗបានតម្លៃលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបបស្ចិមលោក និងបន្តរក្សាតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបតួកគី ដោយទុកឲ្យលោកអ៊ែរដូហ្គានបន្តធ្វើជាមេកើយបន្តទៀត។ សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិត្រូវបានរារំាង បណ្តាញសង្គម Twitter និងកម្មវិធី YouTube ត្រូវបានបិទខ្ទប់ ឬមួយក៏ការលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការតុលាការពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ទំាងនេះសុទ្ធសឹងជាវិធានការដែលគេមិនដែលជួបប្រទះនៅក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុបប្រជាធិបតេយ្យទេ។
ប្រទេសតួកគីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ែរដូហ្គានបាននិងកំពុងដើរលើផ្លូវមួយផ្សេង បញ្ច្រាសទិសរបស់ផ្លូវអឺរ៉ុបប្រជាធិបតេយ្យ។ ពិតណាស់ថា ក្រុមសកម្មជនរបស់គណបក្សអ៊ីស្លាមបាននំាគ្នានិយាយច្រើនពីលទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យ ព្រមទំាងមិនញញើតធ្វើការរិះគន់ទិតៀនលើអតីតរបបរបស់លោកអតីតប្រធានាធិបតីម័រស៊ីក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលក្រុមសកម្មជនរបស់គណបក្សអ៊ីស្លាមបាននិងកំពុងចេញមុខការពារនៅពេលនេះ គឺជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយក្លែងក្លាយគ្មានតម្លៃពិតដូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់បស្ចិមលោកឯណា។ តើនេះ វាមិនចម្លែកពេកទេដឹង ឬយ៉ាងណា?
វាមិនចម្លែកទេ ប្រសិនបើគេងាកក្រោយមើលប្រវត្តិរបស់ប្រទេសតួកគីបន្តិចនោះ។ តំាងពីក្រោយការបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋក្នុងឆ្នំា ១៩២៣ មក គ្មានរដ្ឋាភិបាលណាមួយបានប្រឹងប្រែងផ្លាស់ប្តូរតួកគីឲ្យទៅជាប្រទេសមួយដ៏គួរឲ្យគោរព និងដែលសក្តិសមជាសមាជិករបស់សហភាពអឺរ៉ុបទេ នោះបើទោះបីជាមានប្រជាជនតួកគីភាគច្រើនបានបង្ហាញពីបំណងរបស់ខ្លួនចង់ចូលទៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបក៏ដោយក្តី។ ទន្ទឹមគ្នានេះ គេក៏មិនត្រូវភ្លេចរម្លឹកឡើងវិញទេថា គណបក្សដែលបានដឹកនំាប្រទេសតួកគីមុនគណបក្សអ៊ីស្លាមរបស់លោកអ៊ែរដូហ្គាន ថែមទំាងបានចាត់ទុកអ្នកដែលការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតៗ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សថា ជាក្រុមមនុស្សដែលមានគោលដៅបំផ្លាញអនាគតតួកគី។ នៅសំបកក្រៅ ថ្នាក់ដឹកនំាតួកគីគ្រប់ជំនាន់តែងតែបានបង្ហាញចេញនូវឆន្ទៈក្នុងការនំាតួកគីទៅរកគន្លងផ្លូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតៗ តែនៅក្នុងវិញ ពួកគេបានចាត់ទុកតម្លៃពិតរបស់លទ្ធិប្រជាធិបតេ្យថា ជាការគំរាមកំហែងលើឯកភាពជាតិតួកគី។
ដូច្នេះក្រោមភ្នែក ច្រមុះរបស់ក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិត តួកគីសម័យថ្មីរបស់លោកអ៊ែរដូហ្គានមិនមែនជាដែនដីដែលពួកគេចង់បាននោះទេ ហើយតួកគីសម័យចាស់បុរាណ ក៏មិនមែនជាដែនដីដែលពួកគេចង់បន្តរស់នៅដែរ។ អ្វីដែលពួកគេចង់បានពិតប្រាកដ គឺតួកគីសម័យថ្មីមួយពោរពេញដោយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលម្នាក់ៗមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ដោយមិនមានអារម្មណ៍ទទួលការគំរាមកំហែងឡើយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ