វប្បធម៌និទណ្ឌភាពជ្រកក្រោមប្រព័ន្ធនយោបាយចាស់គំរឹល
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០២
ទិវាអន្តរជាតិប្រជាធិបតេយ្យ១៥កញ្ញាគឺជាពេលវេលាដែលក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមិនអាចចៀសវាងមិននិយាយអំពី«វប្បធម៌និទណ្ឌភាព»បានទេពីព្រោះនិទណ្ឌភាពគឺជាឧបសគ្គរារាំងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌និងជាប្រភពបញ្ហាច្រើនយ៉ាងក្នុងសង្គម។ នៅកម្ពុជា អ្វីក៏ដោយសុទ្ធតែមានឫសគល់របស់វាដែលកប់យ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់មនុស្សនិងក្នុងប្រព័ន្ធដឹកនាំសង្គម។ ដូច្នេះ ដើម្បីលុបបំបាត់វប្បធម៌និទណ្ឌភាព គេត្រូវផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធនយោបាយចាស់គំរឹលចេញពីផ្នត់គំនិតមនុស្សខ្មែរជាចាំបាច់។
នៅលើលោកនេះ ប្រហែលជាគ្មានប្រទេសណាមួយហ៊ានអះអាងថាអាចលុបបំបាត់និទណ្ឌភាពទាំងស្រុងបានទេ។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់គេអាចកាត់បន្ថយវាឲ្យនៅត្រឹមកម្រិតតិចតួចបំផុតតាមរយៈការពង្រឹងនីតិរដ្ឋឲ្យបានរឹងមាំដែលធ្វើឲ្យជនល្មើសពិបាកគេចផុតពីសំណាញ់ច្បាប់។
ដោយឡែក នៅកម្ពុជា និទណ្ឌភាពជាបញ្ហាធំធេងនិងបានអូសបន្លាយពីជំនាន់មួយទៅមួយ។ ដោយមិនចាំបាច់និយាយដល់សម័យសង្គ្រាមនិងសម័យខ្មែរក្រហមដែលនិទណ្ឌភាពបានកើតឡើងពេញបន្ទុកនោះទេ សូម្បីក្នុងសម័យប្រជាធិបតេយ្យនេះក៏និទណ្ឌភាពនៅតែមានអត្ថិភាព ខ្លាំងនៅឡើយដែរ។ និទណ្ឌភាពគឺចង់សំដៅទៅលើអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសដែលរួចខ្លួនការផ្តន្ទាទោស។
ជាក់ស្តែង ជនដៃដល់និងអ្នកនៅពីក្រោយអំពើហិង្សានានាដែលធ្វើឲ្យមានមនុស្សស្លាប់និងរបួសចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោតខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ កន្លងទៅនៅតែមិនទាន់ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសនៅឡើយ។ ក្រៅពីនោះ តើនៅមានជនរងគ្រោះប៉ុន្មាននាក់ទៀតដែលមានវាសនាដូចគ្នានេះ? សំណួរនេះអាចបញ្ជាក់បានអំពីទំហំនៃនិទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា។
មានមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដែលធ្វើឲ្យវប្បធម៌និទណ្ឌភាពចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា៖
មូលហេតុទី១៖ ចរិតរបស់អ្នកនយោបាយដែលចូលចិត្តទទួលយកត្រូវតែមិនសូវចេះទទួលខុស។ សូម្បីតែអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដែលបានរុញច្រានប្រទេសឲ្យធ្លាក់ក្នុងរណ្តៅប្រល័យពូជសាសន៍ជាក់ស្តែងបែបនេះក៏ដោយក៏នៅតែបដិសេធមិនទទួលកំហុសចំពោះអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរបបដែលខ្លួនដឹកនាំដែរ។ ទម្លាប់គេចចេញពីទំនួលខុសត្រូវហើយបង្វែរកំហុសទៅឲ្យអ្នកដទៃនៅតែបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
មូលហេតុទី២៖ ទម្លាប់ប្រើកម្លាំងទៅលើគូបដិបក្ខតាមគ្រប់រូបភាពដែលអាចទៅរួចក្នុងនោះវិធីកម្ចាត់ឬវាយបំបាក់គ្នាទៅវិញទៅមកឲ្យរាងចាលជាយុទ្ធសាស្ត្រដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរតែងប្រើប្រាស់និងនៅតែមានឥទ្ធិពលនៅឡើយ។ នៅពេលមានបញ្ហាធំកើតឡើង ពួកគេបានត្រឹមចង្អុលមុខដាក់គ្នាដោយគ្មានអ្នកណាចេញមុខទទួលខុសត្រូវឡើយ។ នេះក៏ជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនតែចាត់ទុកពិភពនយោបាយថាជាពិភពពិសពុលគួរឲ្យព្រឺខ្លាច។
មូលហេតុទី៣៖ ទម្លាប់អ្នកធំខ្លះតែងការពារមនុស្សក្រោមបង្គាប់បើទោះជាអ្នកនោះប្រព្រឹត្តខុសក៏ដោយ។ ទម្លាប់នេះអាចការពារអំណាចយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពហើយក៏បានធ្វើឲ្យកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក្លាយជាឧបករណ៍ដោះស្រាយបញ្ហាច្រើនជាងឧបករណ៍ច្បាប់។
មូលហេតុទី៤៖ ប្រព័ន្ធតុលាការនៅទន់ខ្សោយដែលងាយរងឥទ្ធិពលអំណាចនិងទឹកប្រាក់។
មូលហេតុទាំងនេះពូតផ្តុំគ្នាបង្កើតបានជាគ្រឹះនៃវប្បធម៌និទណ្ឌភាពយ៉ាងរឹងមាំនៅក្នុងសង្គម។ ជាក់ស្តែង បើទោះជាកម្ពុជាឈានចូលក្នុងយុគសម័យថ្មីនិងបានប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យជាង២០ឆ្នាំហើយក៏ដោយ ក៏នីតិរដ្ឋនៅតែទន់ខ្សោយនៅឡើយពីព្រោះតែទម្លាប់ចាស់បានកប់យ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងផ្នត់គំនិតមនុស្សនិងក្នុងប្រព័ន្ធដឹកនាំសង្គមដែលពិបាកលាងជម្រះ។
ដូច្នេះ ដើម្បីលុបបំបាត់វប្បធម៌និទណ្ឌភាពនិងលើកកម្ពស់នីតិរដ្ឋ ពិភពនយោបាយខ្មែរត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ពីការអាងលើអំណាច លើកម្លាំងបាយ មកអាងលើផ្លូវច្បាប់វិញ។ នៅពេលដែលគ្រប់ភាគីគោរពច្បាប់ ហើយរាល់បញ្ហាត្រូវបានដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ប្រកបដោយយុត្តិធម៌នោះ អ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាស់ជាខ្លាចច្បាប់ជាមិនខាន។ ពេលនោះ វប្បធម៌និទណ្ឌភាពនឹងត្រូវចុះខ្សោយឥទ្ធិពលជាស្វ័យប្រវត្តិ។
ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយនៅតែចិញ្ចឹមចិត្តដណ្តើមអំណាចគ្នាតាមមធ្យោបាយចាស់គំរឹលដោយចាត់ទុកប្រជាធិបតេយ្យថាគ្រាន់តែជាមធ្យោបាយឡប់ឡែនោះ វប្បធម៌និទណ្ឌភាពនឹងបន្តមានអត្ថិភាពយូរអង្វែងតទៅទៀតដោយមិនងាយលុបបំបាត់បានឡើយបើទោះជាគណបក្សណាឈ្នះឆ្នោតឡើងកាន់អំណាចក៏ដោយ។
សូមកុំភ្លេចថា នៅកម្ពុជា មានទម្លាប់មិនល្អច្រើនណាស់ដែលកើតចេញពីផ្នត់គំនិតមនុស្សពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយតែវាច្រើនតែត្រូវគេមើលរំលង។ អ៊ីចឹងហើយបានជាប្រវត្តិសាស្ត្រច្រើនតែច្រំដែលឬនិយាយតាមបែបផ្សេងអ្នកនយោបាយច្រើនតែប្រព្រឹត្តដដែលដូចៗគ្នា។ ដូច្នេះ ការគាស់រំលើងប្រព័ន្ធនយោបាយចាស់គំរឹលមួយចំនួនចេញពីផ្នត់គំនិតសង្គមគឺជាគន្លឹះលុបបំបាត់បញ្ហាច្រើនយ៉ាងក្នុងនោះក៏មានបញ្ហានិទណ្ឌភាពផងដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ