មេធាវី ឬសាការី ?

មេធាវី និងសាការី​សុទ្ធសឹង​ជា​អ្នកជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​ខាង​វិស័យ​ច្បាប់ ដូចនេះ​ហើយ​ទើប​មាន​មនុស្ស​ជា​ច្រើន ទាំង​សាមញ្ញជន ទាំង​និស្សិត​ច្បាប់ អាច​ចោទ​ជា​សំណួរ​ថា តើ​មាន​វិធាន​ច្បាប់​ណា​ដែល​បញ្ជាក់​ឲ្យ​យើង​អាច​ដឹង​ថា នៅ​ពេល​ណា​យើង​ត្រូវ​ទៅ​ជួប​មេធាវី និង​នៅ​ពេល​ណា​ត្រូវ​ទៅ​ជួប​សាការី។

En effet, un avocat est un professionnel du droit spécialisé en questions juridiques et peut conseiller et représenter son client devant les tribunaux. Alors qu’un notaire est à la fois un professionnel du droit et un officier public qui rédige des actes authentiques. Il est également possible de consulter un avocat ou un notaire dans plusieurs situations.

ដោយសារ​តែ​ច្បាប់​កម្ពុជា​យើង​ស្តីពី​លក្ខខន្តិកៈ​សាការី​នៅ​មិនទាន់​បាន​អនុម័ត​​នៅ​ឡើយ ដូច​នេះ​ខ្ញុំ​សូម​បង្ហាញ​ត្រួសៗ​ជា​គោលការណ៍​ពី​ភាពខុសគ្នា​និង​ស្រដៀង​គ្នា​ក្នុង​ការបំពេញ​តួនាទី​រវាង មេធាវី​និង​សាការី ដោយ​ផ្អែក​ជា​ចំបង​លើ​និតិវិជ្ជមាន​នៃ​ខេត្ត​គេបិច​ក្នុង​ប្រទេស​កាណាដា។

Au Québec comme en France, il revient à la loi de prévoir bien précisément les situations où il est « obligatoire » d’avoir recours aux services soit d’un avocat, soit d’un notaire. En dehors de ces situations, le choix entre le notaire ou l’avocat est personnel et dépend de ses besoins et de ses préférences, ainsi que des références et des disponibilités de l’un ou l’autre de ces professionnels.

ដូចនេះ​ដើម្បី​ឲ្យ​ងាយ​យល់ ខ្ញុំ​សូម​បង្ហាញ ពី​ករណី​មួយ​ចំនួន​ដែល​មាន​ចែង​ដោយ​ច្បាប់គេបិច បញ្ជាក់​ពី​ការដែល​គួរ​ឬ​ត្រូវ​ពឹងពាក់​សេវាកម្ម​មេធាវី និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែល​គួរ​ឬ​ត្រូវ​ពឹងពាក់​សេវាកម្ម​របស់​សាការី។ ក្រៅ​ពីស្ថានភាព​ដែល​មាន​ចែង​ទាំង​នេះ យើង​នឹង​ពិនិត្យ​មើល​ពី​ករណី​ដែល​ជា​ជម្រើស​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ​ថា​នឹង​ពឹង​មេធាវី ឬសាការី តាម​តម្រូវការ​និង​ការពេញចិត្ត​រៀងៗ​ខ្លួន។

Tout d’abord, lorsqu’une personne veut porter pleinte devant les tribunaux, le recours au service d’un avocat s’avère opportun et non celui d’un notaire.

ព្រោះ​នៅ​ឯ​តុលាការ មេធាវី​ជា​អ្នក​តំណាង​ដោយ​អាណត្តិ​ឲ្យ​ភាគី​ក្នុង​នីតិវិធី​នៃ​ការជម្រះ​ក្តី។ ​តែ​សូម​កំណត់​ចំណាំ​ថា ជាទូទៅ​បុគ្គល​ម្នាក់​អាច​តំណាង​ឲ្យ​ខ្លួនឯង​និង​មិន​ចាំបាច់​មាន​ការពឹងពាក់​មេធាវី​ឲ្យ​តំណាង​ខ្លួន​នោះ​ទេ សូម្បី​តែ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​តុលាការ​ក៏ដោយ។

Avec bien sûr beaucoup d’exceptions, par exemple, les compagnies, les sociétés ou les personnes qui gèrent les biens de quelqu'un d’autre (tels que le syndic, le curateur public, ou encore le liquidateur) doivent, en principe, être représentées par l’avocat devant les tribunaux.

ម៉្យាង​ទៀត​ក៏​មាន​ករណី​ខ្លះ​ដែល​ការ​តំណាង​ដោយ​មេធាវី​ត្រូវ​បាន​ហាម​ឃាត់​ដែរ ពិសេស​ក្នុង​ករណី​ដែល​កម្មវត្ថុ​នៃ​បណ្តឹង​នោះ​មាន​កំរិត​តិច​តួច ឧទាហរណ៍ ក្នុង​ក្រម​នីតិវិធី​រដ្ឋប្បវេណី​គេបិច​បាន​កំណត់​ថា ករណី​ទឹកប្រាក់​កម្មវត្ថុ​នៃ​បណ្តឹង​ដែល​ក្រោម​៧០០០ដុល្លា មិន​ត្រូវ​មាន​មេធាវី​តំណាង​ទេ។

Mais dans les cas où une personne peut être représenté par un avocat, mais choisit de ne pas le faire, cette personne doit effectuer seule ses démarches juridiques. Personne d'autre qu'un avocat ne peut la représenter devant un tribunal ou lui donner des conseils juridiques (sauf, dans certains cas, un notaire).

ព្រោះ​ថា ការតំណាង​ដោយ​អាណត្តិ​នៅ​ក្នុង​នីតិវិធិ​តុលាការ​នេះ ក្នុង​ច្បាប់​គេបិច ក៏​ដូចជា​ច្បាប់​បារាំង និង ច្បាប់​កម្ពុជា ផងដែរ ជាកិច្ចការ​ដែល​ច្បាប់​កំណត់​ប្រគល់​ឲ្យ​សមាជិក​នៃ​គណមេធាវី​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ អ្នក​មិនមែន​មេធាវី​ដែល​ធ្វើ​កិច្ចការ​នេះ​អាច​ត្រូវ​ប្តឹង​ដោយ​គណៈមេធាវី ពី​បទ​ប្រកប​វិជ្ជាជីវៈ​មេធាវី​មិន​ស្របច្បាប់។

Pour qu’un non-avocat puisse représenter quelqu’un devant un tribunal, la loi doit le permettre bien précisément. Par exemple, la loi prévoit que quand quelqu’un est dans l’impossibilité de se présenter devant la Régie du logement ou la Division des petites créances de la Cour du Québec, il peut se faire représenter par un conjoint, un parent, un ami ou un autre « allié ».

កិច្ចការ​មួយ​ទៀត​ដែល​ជា​សមត្ថកិច្ច​ផ្តាច់មុខ​របស់​មេធាវី​ផង​ដែរ​គឺ ការតាក់តែង​កិច្ច​នៃ​នីតិវិធី​សរសេរ (Procédure écrite) ដើម្បី​ដាក់ជូន​ទៅ​តុលាការ (ដូចជា​ពាក្យ​បណ្តឹង​ជាដើម) លើក​លែង​ចំពោះ​ករណី​មួយ​ចំនួន​តូច​ដែល​មាន​ច្បាប់​ចែង​ថា សាការី​ក៏​អាច​ធ្វើ​កិច្ចការ​នេះ​ផង​ដែរ។

Si une personne choisit de ne pas écrire ses procédures elle-même et qu'elle les fait écrire par un non-avocat, le tribunal acceptera quand même ses procédures. Mais le non-avocat pourrait être poursuivi par le Barreau pour avoir exercé illégalement la profession d'avocat.

ចំណែកឯ​សាការី​វិញ ជា​តួអង្គ​វិជ្ជាជីវៈ​ច្បាប់​ដែល​មិនអាច​ខ្វះ​បាន​ក្នុង​គ្រប់​ករណី​ដែល​មាន​ការទាមទារ​ឲ្យ​មាន​លិខិត​សាការី (Acte notarié) ដែល​ជា​ឯកសារ​ផ្លូវការ​រៀបរៀង​សរសេរ​ដោយ​សាការី។

Généralement, le notaire garde l’original et remet une copie officielle à son client. On parle alors d’acte notarié «en minute».

នៅ​ពេល​ដែល​ច្បាប់​ចែង​ថា ឯកសារ​មួយ​ត្រូវ​ធ្វើ​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​លិខិត​សាការី ​គឺ​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​សាការី។ បើ​មិន​ដូច្នោះ កិច្ចសន្យា ឬការ​ព្រមព្រៀង​ដែល​មាន​ក្នុង​ឯកសារ​នោះ​មិន​មាន​សុពលភាព​តាម​ច្បាប់​នោះ​ទេ។ ឧទាហរណ៍ ដូច​ជា​ករណី អីប៉ូតែក​លើ​អចលនៈ​ទ្រព្យ​ដីធ្លី​ផ្ទះ​សំបែង ការ​ធ្វើ​អំណោយ​នូវ​អចលនទ្រព្យ ឬ​ចលនទ្រព្យ កិច្ចសន្យា​អាពាហ៍ពិពាហ៍។

Contrat de mariage ou d’union civile, puisqu’au Québec le mariage ou l’union civile peut être célébré par un notaire), etc. Les documents qui constatent et/ou attestent ces actes ou contrats doivent être sous forme d’acte notarié pour être valables.

កំណត់​ចំណាំ​សំខាន់​មួយ​ដែល​ត្រូវ​ចងចាំ​គឺ កិច្ចសន្យា​ទិញ​លក់​អចលនវត្ថុ​ដូច​ជា​ដីធ្លី ផ្ទះ​សំបែង​ជាដើម ដែល​តាម​ច្បាប់ ទាំង​ច្បាប់​គេបិច និង​ច្បាប់​បារាំង មិន​ចាំបាច់​ទាល់​តែ​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​លិខិត​សាការី​ទើប​មាន​សុពលភាព​នោះ​ទេ។

Cependant, presque tout le monde qui vend ou achète un immeuble au Québec le fait par acte notarié. Cela permet d’avoir une version authentique du contrat de vente, qui ne peut pas être perdue ni modifiée.

ម៉្យាងទៀត​ដោយសារ​ថា ការទិញ​និង​លក់​អចលនទ្រព្យ​ភាគច្រើន​តែង​ភ្ជាប់​មក​ជាមួយ​អ៊ីប៉ូតែក​ដែល​ជា​កិច្ចធានា​បំណុល​សំរាប់​កម្ចីប្រាក់​ពី​ធានាគារ និង​ដែល​ត្រូវ​តែ​ជា​លិខិត​សាការី។ ដូច​នេះ​ហើយ​ទើប ជាទូទៅ​គេ​តែង​នាំគ្នា​ទៅ​ជួប​សាការី ពេល​ចុះកិច្ចសន្យាការទិញ​​លក់​អចលនទ្រព្យ ប្រៀប​ដូចជា​ព្រួញ​មួយ​បាញ់​សត្វ​ពីរ​ដូច្នោះ​ដែរ។

De plus, le notaire peut faire les recherches nécessaires parmi les propriétaires antérieurs afin que le vendeur puisse garantir à l’acheteur, comme la loi le prévoit, qu'il est bien le propriétaire du bien vendu.

ក្រៅពី​ការកំណត់​ដោយ​ច្បាប់​លើ​ករណី​ទាំងនេះ ជា​ជម្រើស​របស់​អតិថិជន​ម្នាក់ៗ​ក្នុង​ការសម្រច​ចិត្ត​យក​សាការី ឬ​មេធាវី​តាម​តម្រូវការ និង​ការពេញចិត្ត​របស់​ខ្លួន។

Parce qu’après tout, légalement, un notaire, tout comme un avocat, est un conseiller juridique. Les deux peuvent agir dans plusieurs domaines comme le droit immobilier, le droit commercial, le droit des affaires, le droit des successions, le droit de la famille, le droit fiscal, etc.

ទាំង​មេធាវី ទាំង​សាការី​អាច​តាក់តែង​ឯកសារ​នានា​ដែល​ឋិត​ក្នុង​វិស័យ​ទាំងនេះ​ដូចគ្នា ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ការសរសេរ កិច្ចសន្យា​ពាណិជ្ជកម្ម (Contrat commercial) កិច្ចសន្យា​ភាគទុនិក (Convention d’actionnaires) មរតក​សាសន៍ (Testament) លិខិត​អាណត្តិ​ធ្វើ​ទុក​សំរាប់​ករណី​នីតិជន​ក្លាយជា​ជនអសមត្ថភាព (Mendat en prévision de l’inaptitude)។ល។

Tous ces documents sont autant valables qu’ils viennent d’un avocat ou d’un notaire. Mais la différence se trouve en ce que le notaire est aussi un officier public. À ce titre, il rédige et conserve des documents qui sont considérés comme « authentiques ». On considère que le contenu d'un document authentique est difficilement attaquable.

យ៉ាង​ណា​មិញ នៅ​ពេល​ដែល​មាន ជម្លោះ​កើត​ឡើង​ដែល​ត្រូវ​ប្តឹងផ្តល់​ទៅ​តុលាការ គឺ​មាន​តែ​មេធាវី​មួយ​គត់​ដែល​អាច​តំណាង​ឲ្យ​ភាគី​មួយ​ឬ​ច្រើន​នៅ​ចំពោះ​មុខ​តុលាការ ចំណែកឯ​សាការី​អាច​ធ្វើ​ជា​តំណាង​បាន​តែ​ក្នុងករណី​មិន​មាន​ការ​ប្តឹងប្តល់​ប៉ុណ្ណោះ។

Donc, c’est peut-être là, la principale différence quant aux fonctions d’un avocat et d’un notaire. Sinon, enfin, les deux peuvent agir à titre de médiateur dans le cadre des méthodes alternatives de résolution de conflit, c’est-à-dire hors cour, pour aider deux ou plusieurs personnes à trouver une solution à leur conflit plutôt que de soumettre celui-ci à un juge.

ទាំង​នេះ​ជា​ការបង្ហាញ​ខ្លះៗ និង​ដោយ​សង្ខេប ព្រមទាំង​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ទ្រឹស្តី​បន្តិច ​ពី​ភាព​ខុស​គ្នា​រវាង​សាការី និង​មេធាវី​ក្នុង​ការបំពេញ​តួនាទី​ជា​អ្នកជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​ច្បាប់​នៅ​គេបិច ប្រទេសកាណាដា៕