កាណាដាទាមទារបូរណភាពដែនដីក្នុងតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៣:៥១
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដា Stephen Harper បានធ្វើដំណើរប្រចាំឆ្នាំទៅកាន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេស ក្បែរតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកអាកទិក។ នេះទស្សនកិច្ចដើម្បីអះអាងអធិបតេយ្យភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសកាណាដា ក្នុងតំបន់អាកទិកក្បែរប៉ូលខាងជើង ដែលជាតំបន់មានជម្លោះចម្រូងចម្រាស ជាមួយបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនមានជាអាទិ៍ សហរដ្ឋអាមេរិក ដាណឺម៉ាក ន័រវែស និងប្រទេសរុស្សី ជាដើម។
កាលពីចុងខែសីហាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដា Stephen Harper បានធ្វើដំណើរប្រចាំឆ្នាំទៅកាន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេស ក្បែរតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។ នេះជាដំណើរទស្សនកិច្ចប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៩ ចាប់តាំងពីលោកឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រទេសកាណាដា កាលពីឆ្នាំ ២០០៦។ គោលបំណងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះគឺ ដើម្បីអះអាងអធិបតេយ្យភាពទឹកដីភាគខាងជើងរបស់ប្រទេសកាណាដា ក្នុងតំបន់អាកទិកក្បែរប៉ូលខាងជើង ដែលជាតំបន់មានជម្លោះចម្រូងចម្រាស ជាមួយបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនមានជាអាទិ៍សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសដាណឺម៉ាក ប្រទេសន័រវែស និងប្រទេសរុស្សី ជាដើម។ ម៉្យាងទៀត លោក Harper ប្រើប្រាស់ទស្សនកិច្ចនេះ ដើម្បីពង្រឹងមនោសញ្ចេតនារបស់ប្រជាជនកាណាដាអោយគិតថាតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិកជាផែ្នកមួយក្នុងដែនដីរបស់ប្រទេសកាណាដា។
តាមពិតទៅ តំបន់អាកទិកគ្របដណ្តប់ដោយមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក បណ្តាកោះមួយចំនួន និងជាផែ្នកមួយនៃដីរបស់ទ្វីបអាមេរិកខាងជើង ទ្វីបអាស៊ី និងទ្វីបអឺរ៉ុប។ តំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិកមានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ២១ លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ក្នុងនោះមានដីប្រមាណ ៧ លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ អ្នកជំនាញបានប៉ាន់ស្មានថា តំបន់នេះមានផ្ទុកធនធានរ៉ែក្រោមបាតសមុទ្រយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ក្នុងនោះ ១៣% ជាប្រេងកាត និង៣០% ជាឧស្ម័នធម្មជាតិ។
កាណាដាប្រកាសទាមទារយកច្រកសមុទ្រភាគពាយ័ព្យ (Passage du Nord-Ouest) នៃមហាសមុទ្រអាកទិកដាក់ជារបស់ខ្លួន។ ច្រកសមុទ្រភាគពាយ័ព្យនេះជាផ្លូវនាវាចរណ៍ភ្ជាប់ពីទ្វីបអឺរ៉ុបទៅទ្វីបអាស៊ី ដែលនាវាដឹកទំនិញទាំងឡាយអាចធ្វើចរាចរណ៍បាននៅរដូវក្តៅ។ សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនជំទាស់ដាច់ខាតចំពោះការទាមទារនេះ យោងលើអំណះអំណាងថា ច្រកសមុទ្រនេះជាដែនទឹកអន្តរជាតិ។ ក្រៅពីការទាមទារនេះប្រទេសកាណាដាចង់បានអធិបតេយ្យភាពក្នុងដែនមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ដាណឺម៉ាក ន័រវែស និងរុស្សី កំពុងក៏ទាមទារចង់ផងបានដែរ។
ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទនេះ បណ្តាប្រទេសទាំងនោះមានពេលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៥ ដើម្បីដាក់របាយការណ៍វិទ្យាសាស្រ្តទៅគណៈកម្មការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ របាយការណ៍នោះត្រូវបង្ហាញតាមបែបវិទ្យាសាស្រ្តពីប្រវែងដីត្រង់មានចំងាយហួស ២០០ ម៉ៃយ ស្មើនឹង ៣៦០ គីឡូម៉ែត្រក្រោមបាតសមុទ្រ ដោយចាប់រាប់ពីខ្ពង់រាបទ្វីបនៃប្រទេសនោះ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចឆ្នាំនេះ កងល្បាតសមុទ្រកាណាដាបានប្រើនាវា Louis St-Laurent និង យានមុជទឹកគ្មានមនុស្សបើកដើម្បីជួយគាំទ្រក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តកាណាដា ដែលកំពុងដឹកនាំការងារស្ទង់ជម្រៅបាតសមុទ្រកំណត់បូរណភាពទឹកដីកាណាដាក្នុងតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រទេសកាណាដាបានរៀបចំសមយុទ្ធយោធា ដែលគេហៅថា Opération Nanook។ សំរាប់ឆ្នាំ ២០១៤ នេះ សមយុទ្ធ Nanook លើកទី១០ត្រូវបានរៀបចំនៅច្រកសមុទ្រភាគពាយ័ព្យ នៃមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក ដោយមានការចូលរួមពីនាវាចំបាំងប្រទេសដាណឺម៉ាក និងយន្តហោះស៊ើបការណ៍សហរដ្ឋអាមេរិក។ គោលបំណងនៃសមយុទ្ធនេះគឺ ដើម្បីធ្វើលំហាត់ហ្វឹកហ្វឺនការសម្របសម្រួលប្រតិបត្តិការយោធា និងការជួយសង្គ្រោះ ពេលមានមហន្តរាយជាយថាហេតុណាមួយក្នុងតំបន់នោះ។
ម៉្យាងទៀត សមយុទ្ធយោធានេះជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការដំឡើងសាច់ដុំផែ្នកយោធារបស់ប្រទេសរុស្សីក្នុងតំបន់មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។ តាមពិតទៅ ប្រទេសរុស្សីកំពុងជួសជុលមូលដ្ឋានទ័ពសម័យសហភាពសូវៀត ដែលស្ថិតនៅភាគខាងជើងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ លើសពីនេះ នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ និងនាវាបំបែកទឹកកករបស់រុស្សីកំពុងដើរល្បាតក្នុងដែនទឹកមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។ ឆ្នាំក្រោយនេះ យោធារុស្សីនឹងបញ្ចប់ការសាងសង់មូលដ្ឋានការពារដែនអាកាសជាច្រើនកន្លែង ព្រមទាំងមណ្ឌលឃ្លាំមើលសំរាប់កងអាកាសចរណ៍យោធារុស្សី តាមបណ្តោយមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។ រុស្សីចំណាយថវិកាប្រមាណ ១៧៧ លានដុល្លារ ក្នុងការជួសជុលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយោធានេះ។
សំរាប់សហរដ្ឋអាមេរិក និង កាណាដា ការពង្រឹងផែ្នកយោធារុស្សីក្នុងតំបន់នោះជាការគំរាមកំហែងមួយ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៨ មកម្ល៉េះ ប្រទេសទាំងពីរនេះបានរួមគ្នាបង្កើតបញ្ជាការយោធាការពារដែនអាកាសទ្វីបអាមេរិកខាងជើង (Commandement de la défense aérospatiale de l'Amérique du Nord) ដែលហៅកាត់ថា NORAD។ ប៉ុន្តែ រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បេសកកម្មរបស់ NORAD គឺឃ្លាំមើលដែនអាកាសឆ្ងាយហួសពីដែនដីអាមេរិកខាងជើង ក្នុងនោះដែនមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិក។
ដូចនេះ មហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិកជាតំបន់ជម្លោះភូមិសាស្រ្តនយោបាយមួយដ៏ស្មុគស្មាញរវាងប្រទេសស្ថិតនៅជុំវិញប៉ូលខាងជើង។ ក្នុងនោះ ការសំលឹងមើលពីការអាចទាញប្រយោជន៍បានពីធនធានរ៉ែ និងឧស្ម័នក្រោមបាតសមុទ្រជាដើមចមនៃជម្លោះរវាងបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ។ យើងត្រូវរង់ចាំការដាក់របាយការណ៍វិទ្យាសាស្រ្តរបស់ភាគីជម្លោះទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងការប្រកាសសេចក្តីសម្រេចនាពេលអនាគត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ