អាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ចាក់ស្រេះដោយបញ្ហាទឹកដី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៦
ការតតាំងគ្នារវាងកម្ពុជានិងថៃនៅឯតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេស្តីពីបញ្ហាដែនដីគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីនៃសំណុំរឿងចាស់។ ជម្លោះ រវាងប្រទេសទាំងពីរដែលបានបង្កជាភ្លើងសង្គ្រាមឈ្លានពានទឹកដីនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១នេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីភាពស្រួចស្រាល់មិនចប់ មិនហើយនៃជម្លោះដណ្តើមទឹកដី។ និយាយពីបញ្ហាព្រំដែននេះ មិនមែនមានតែកម្ពុជានិងថៃប៉ុណ្ណោះទេ តែភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូលគឺជាតំបន់ដែលរុំព័ទ្ធដោយបញ្ហា ព្រំដែនចាក់ស្រេះពិបាកដោះស្រាយ។
ភូមិភាគអាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ត្រូវបានអ្នកនិពន្ធបស្ចិមប្រទេសពិពណ៌នាថាជាតំបន់ដែលសម្បូរបែបខាងសម្បត្តិវប្បធម៌។ ប៉ុន្តែ តំបន់នេះក៏សម្បូរណាស់ដែរនូវជម្លោះចាក់ស្រេះនៃបញ្ហាទឹកដី។ ការគូសកំណត់បន្ទាត់ព្រំដែនដែលបន្សល់ដោយរបបអាណានិគមជាបញ្ហាមួយ ចំណែកឯភូមិសាស្ត្រនៃតំបន់ដែលសម្បូណ៌ដោយដីកោះគឺជាមូលហេតុមួយទៀតនៃការដណ្តើមទឹកដីគ្នា។
បញ្ហាដែលកំពុងកើតឡើងក្តៅគគុករវាងកម្ពុជានិងថៃនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ប្រាសាទតាមាន់ និងតាក្របីគឺជាបច្ចុប្បន្នភាពមួយដែលកំពុងធ្វើឲ្យភូមិភាគអាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍រំជើបរំជួល។ តែនេះមិនមែនជាករណីតែមួយគត់ឯណា ប្រទេសជាច្រើនក្នុងតំបន់នេះសុទ្ធតែមានជម្លោះបញ្ហាព្រំដែនរ៉ាំរ៉ៃជាមួយគ្នា ហើយប្រទេសខ្លះមានបញ្ហាជាមួយអ្នកជិតខាងស្ទើរតែជុំទិសទៀតផង។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសថៃដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយកម្ពុជា តែថៃក៏មានជម្លោះផងដែរជាមួយឡាវ ភូមា និងម៉ាឡេស៊ី។ ជម្លោះកម្ពុជាថៃ បានធ្វើឲ្យរសើបដល់បញ្ហាទឹកដីរវាងប្រទេសនីមួយៗនៅតំបន់អាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។
តាមពិតជម្លោះដែលល្បីល្បាញជាងគេនៅក្នុងភូមិភាគនេះគឺជាជម្លោះនៅឯប្រជុំកោះ Spratly និង Paracel ដែលជាទីលានសមរភូមិក្តៅរវាង សិង្ហបុរី ព្រុយណេ ហ្វីលីពីន វៀតណាម រួមទាំងចិនផងដែរ។ ជម្លោះនេះគឺជាបញ្ហាដ៏ចំណាស់ជាងគេមួយ និងក៏ស្មុគស្មាញជាងគេមួយដែរនៅក្នុងតំបន់។ ជម្លោះបានឡើងកម្តៅជាខ្លាំងម្តងទៀតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មកបន្ទាប់ពីការផ្ទុះអាវុធបានកើតឡើងបីដងរួចទៅហើយរវាងចិននិងវៀតណាមនៅឆ្នាំ១៩៥៦ ឆ្នាំ ១៩៧៤ និងឆ្នាំ១៩៨៨។
ឥឡូវនេះ ប្រសិនបើគេពិនិត្យបញ្ហារបស់ប្រទេសនីមួយៗនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ គេនឹងឃើញថាបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់នេះស្ទើរតែទាំងអស់សុទ្ធតែមានបញ្ហាព្រំដែនជាមួយគ្នា។ ជាក់ស្តែង ជម្លោះកម្ពុជានិងថៃស្តីពីបញ្ហាព្រះវិហារ ជម្លោះថៃជាមួយឡាវនៅតំបន់ពួកទ័ពព្រៃតាមព្រំដែនឦសាន។ ជម្លោះព្រំដែនថៃភូមានៅតំបន់ត្រីកោណមាស ជម្លោះថៃនិងម៉ាឡេស៊ីជម្លោះរវាងម៉ាឡេស៊ីជាមួយឥណ្ឌូនេស៊ីនៅលើកោះ Sipadan ជម្លោះរវាងម៉ាឡេស៊ីនិងសិង្ហបុរីនៅតំបន់ផ្លូវដែក ជម្លោះរវាងម៉ាឡេស៊ីនិងហ្វីលីពីននៅតំបន់ Sabah ។ល។និង។ល។ សុទ្ធតែជាបញ្ហាដែលស្ថិតនៅជាបច្ចុប្បន្នភាពនៅឡើយ។
បើពិនិត្យឲ្យលម្អិតជាងនេះ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីក៏ដូចជាថៃដែរមានជម្លោះជាមួយប្រទេសជិតខាងស្ទើរតែទាំងអស់។ ក្នុងបរិបទនៃជម្លោះនៅប្រជុំកោះ Spratly និង Paracel ម៉ាឡេស៊ីក៏បានជាប់ពាក់ព័ន្ធយ៉ាងជ្រៅដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ជម្លោះរវាងម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីននៅSabah កំពុងស្ថិតលើផ្លូវនៃដំណោះស្រាយមួយទោះបីជាបញ្ហារវាងប្រទេសទាំងពីរនៅតែតានតឹងនៅឯប្រជុំកោះ Spratly និង Paracel ក៏ដោយ។ កាលពីខែមីនាឆ្នាំ១៩៩៤ កតិកាសញ្ញាមួយត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន។ ថ្មីៗនេះ ក្នុងអំឡុងខែមីនាកន្លងទៅ ឥណ្ឌូនេស៊ីនិងសិង្ហបុរីក៏បានចុះហត្ថលេខាជាមួយគ្នាលើដំណោះស្រាយព្រំដែនសមុទ្រជុំវិញបញ្ហាកោះ Nipah ដែរ។
ចំណែកឯទំនាក់ទំនងរវាងម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ីដែលមានសភាពតានតឹងតាំងពីអំឡុងទសវត្សរ៍៦០មកនោះ ហាក់ដូចជាមានសភាពធូរស្រាលបន្តិចឡើងវិញទោះបីជាជម្លោះដែន កោះនៅតែមិនអាចរកដំណោះស្រាយបាន។ ដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ ទំនាក់ទំនងរវាងម៉ាឡេស៊ីនិងសិង្ហបុរីមានលក្ខណៈល្អប្រសើរបន្តិច។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសទាំងពីរនៅតែមានជម្លោះតានតឹងនៅឯកោះ Batu Putih នៅក្នុងដៃសមុទ្រ Johor ។
សរុបមកវិញ ជម្លោះទឹកដីរវាងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានជាបញ្ហាយូរអង្វែងនិងពិបាកដោះស្រាយ។ ជម្លោះខ្លះបាននាំដល់ការផ្ទុះសង្គ្រាម ជម្លោះខ្លះត្រូវពឹកពាក់លើតុលាការអន្តរជាតិដូចជាករណីកម្ពុជាថៃ និងឥណ្ឌូនេស៊ីជាមួយម៉ាឡេស៊ីជាដើម។ រីឯករណីខ្លះទៀតត្រូវបានដោះស្រាយជាលក្ខណៈទ្វេភាគីតាមរយៈការចរចា ដូចជាសិង្ហបុរី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ឬក៏កម្ពុជានិងវៀតណាម។ ប៉ុន្តែ ជម្លោះព្រំដែនជាច្រើនទៀតកំពុងចាក់ស្រេះតំបន់អាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជាតិក្នុងតំបន់នេះខ្វះភាពសុខដុមរមនារវាងគ្នា ហើយភាពចាក់ស្រេះនៃបញ្ហាទឹកដីក៏បង្កជាឧបសគ្គធំធេងសម្រាប់គោលការណ៍សមាហរ័ណកម្មនៃសមាគមអាស៊ាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ